تکامل تای چی چوآن
- مطالعات
- نمایش از سه شنبه, 02 خرداد 1396 11:02
- مقداد عبدی
- بازدید: 2181
تکامل تای چی چوآن
گفتگویی با استاد وو ونهان، نسل پنجم وو/هاو تای چی چوان
(قسمت دوم)
The Evolution of Taijiquan
A Conversation with Master Wu Wenhan
مصاحبه کننده: دیو برت (Dave Barrett)
برگردان به پارسی: مقداد عبدی (Meghdad Abdi)
تاریخ مصاحبه: سال ۲۰۰۸
پیش گفتار مترجم (Translator's foreword):
این مقاله بخش دوم از مجموعه ی دو مقاله ی مهم با نام های "تولد تای چی چوان" و "تکامل تای چی چوان" می باشد. این دو حاصل گفتگویی با استاد وو ونهان نسل پنجم از اساتید وو/هاو تای چی است که در بین اساتید جامعه رزمی چین، به عنوان محققی برجسته و معتبر، بسیار شناخته شده هستند. به سبب تحقیقات گسترده و ژرف وی در زمینه تاریخچه پیدایش، توسعه و تکامل تای چی و انتشار مقالات متعدد در این زمینه (بیش از 200 مقاله) در مجلات و کتب معتبر هنرهای رزمی، لقب "قلم جامعه هنرهای رزمی (武林一支笔)" به وی اعطا شده است.
برای استفاده بیشتر از دیدگاه های ارزشمند استاد وو ونهان بهتر است که نخست بخش اول، با نام "تولد تای چی چوان"، و سپس مقاله حال حاضر مطاله شود چرا که مباحث در این دو مقاله از پی یکدیگر مطرح می شوند. نسخه انگلیسی این دو مقاله در خبرنامه همایش بین المللی "تای چی چوان، سلامتی، آموزش و تبادل فرهنگها"، وابسته به انجمن بین المللی تای چی چوان خاندان یانگ در سال ۲۰۰۸ منتشر شده است. خواندن مقالات تحقیقی و پژوهشی پربار برای تای چی کاران و علاقمندان به تای چی بسیار لذت بخش و مفید است و مورد استقبال اهل تحقیق، صاحب نظران و مشتاقان قرار می گیرد. امیدوارم تا این مقاله نیز بتواند در راستای گسترش تای چی و فرهنگ بحث و گفتگو در این زمینه نقش خود را ایفا نماید.
با سپاس،
مقداد عبدی
خرداد ماه سال ۱۳۹۶
تکامل تای چی چوآن
دیو برت: لطفا در مورد اهمیت وانگ زونگ یوئه (Wang Zongyue) و اینکه چرا تئوری های او در بوجود آمدن تای چی چوان بسیار موثر بوده برای ما صحبت بفرمایید.
استاد: بسیار خرسندم از اینکه دوباره شما را می بینم و با شما صحبت می کنم. برای پاسخ به سوال شما باید به سه نکته اشاره کنم. نخست در ارتباط با تاریخچه تای چی چوان؛ نوبت پیشین در مورد بازگشت یانگ لوچان از چن جیاگو به شهر گوانگ پینگ صحبت کردیم. در این دوره در چن جیاگو و جائو بائو از نام تای چی چوآن برای معرفی و توصیف تکنیک های خود استفاده نمی کردند و از اسامی مشت بلند یا سیزده حرکت (Thirteen Postures) استفاده می شد. چه کسی تای چی چوان را به وجود آورد؟ در آن زمان کسی به طور قطع نمی توانست به این سوال پاسخ دهد. طبق گفته یانگ لوچان، استاد او چن چانگ شین (Chen Changxin) و استاد ایشان جیانگ فا (Jiangfa) بوده است و استاد جیانگ فا، وانگ زونگ یوئه. با به وجود آمدن دولت ملی چین در سال 1911، تحقیقات در خصوص این مسئله که چه کسی تای چی چوان را بوجود آورده، پی گیری شد. یکی از اولین نظریه هایی که بعد از این سال شکل گرفت جانگ سَن فُنگ (Zhāng sānfēng) را پدید آورنده ی تای چی چوان دانست.
دیو برت: چه کسی ابتدا داستان جانگ سَن فُنگ را مطرح نمود؟ اکنون به نظر می رسد که تحقیقات مدرن این نظریه را بی اعتبار نموده است.
استاد: حدود سال 1910 یک محقق به نام گوان بَی ای (Guan Baiyi) در فصلی از یک کتاب گزارشی را یافت که در آن ذکر شده بود شخصی به نام وانگ زونگ (Wang Zong) در دوران سلسله مینگ، در استان شَن شی (Shaanxi) به تدریس هنرهای درونی می پرداخته است (1644-1368). گوان بای ای فرض را بر این گذاشت که این وانگ زونگ همان وانگ زونگ یوئه بوده و این نقطه ی آغاز مشکل شد چراکه در واقع، وانگ زونگ و وانگ زونگ یوئه دو شخص متفاوت بوده اند. بنابراین این سوء برداشت افکار را به سمتی هدایت کرد که سرچشمه تای چی چوان کوهستان وودانگ می باشد.
این همچنان سوالی است که تاریخ دانان در مورد آن به بحث و بررسی می پردازند. شاید واقعا سرچشمه تای چی چوان شیوه ی دائوئیست های کوه وودانگ بوده، شاید هم این مطلب صحت نداشته باشد. در سال 1921 آقای شو یوشنگ (Xu Yusheng) کتابی را منتشر کرد. او شاگرد استاد یانگ جیان هو (Yang Jianhou) و برادر رزمی استاد یانگ چنگ فو بود. در این کتاب او به تشریح مطالبی پرداخت که بر روی سنگ قبری حک شده بود. هونگ جونشی (Hong Junshi) یکی از فلاسفه مهم دوران سلسله سونگ (1279-960) بود و بر روی سنگ قبر او در وصف دائوئیستی از کوه های وودانگ به نام جانگ سَن فُنگ جملاتی حک شده بود به این مضمون که حرکات فرم در هنگام خواب به او (جانگ سَن فُنگ) الهام شده است و در ادامه ذکر شده بود که بعدها این سبک توسط وانگ زونگ در استان شَن شی گسترش یافته و آموزش داده شده است. آنها این سبک را هنر رزمی درونی نام نهادند. شو یوشنگ در کتاب خود در سال 1921 فرض را بر این گذاشت که این هنر درونی همان تای چی چوان بوده است. او همچنین ادعا کرد که وانگ زونگ و وانگ زونگ یوئه در اصل یک نفر بوده اند. این تئوری پایه و اساس این تفکر شد که یایه گذار تای چی چوان چانگ سان فنگ است.
مشکل اینجاست که فاصله زمانی در حدود 600 سال، جانگ سَن فُنگ از سلسله چینگ را از چن چانگ شین و یانگ لوچان جدا ساخته است. در آغاز سلسله مینگ شخص دیگری به نام جانگ سَن فُنگ می زیسته که نام این دو یکسان تلفظ می شود در حالی که نوشتن آنها متفاوت است. بر این اساس برخی معتقد هستند که این جانگ سَن فُنگ تای چی چوان را بوجود آورده است. بنابراین این سردرگمی از سال 1921 به بعد بوجود آمد. ایرادات بسیاری به این تئوری وجود دارد و سوالات بی پاسخ بسیاری باید در این خصوص روشن گردد تا تصویر واضحی بدست همگان دهد.
دیو برت: نظر فعلی تاریخ دانان در خصوص جانگ سَن فُنگ چیست؟
استاد: از نقطه نظر عامه، بسیاری جانگ سَن فُنگ را پایه گذار تای چی چوان می دانند. پیش از سال 1949، اکثریت مردم بر همین باور بودند. در دهه 1930 استاد دانشگاه مرکزی هنرهای رزمی، پروفسور تانگ هآو (Tang Hao)، سه مرتبه بین سالهای 31- 1930 به چن جیاگو سفر کرد. او بر این عقیده است که پدیدآورنده ی تای چی چوان چن وانتینگ (Chen Wanting) بوده و هیچ ارتباطی با جانگ سَن فُنگ در این خصوص وجود ندارد. با این حال هنوز زمینه های بسیاری برای بحث در این خصوص وجود دارد. پس از آزادی (چین)، موضعِ حکومت نیز همین رویکرد را دنبال کرد و مقامات دولتی هِنان [استانی که روستای چِن در آن واقع شده است] نیز در تقویت آن کوشیدند. اکنون بسیاری بر این باورند که زادگاه تای چی چوان چن جیاگو می باشد اما احساس من متفاوت است و معتقدم که این باور صحیحی نیست. پایه گذار حقیقی تای چی چوان چه کسی است؟ در حقیقت این یک تکامل تدریجی بوده است. در دهه 1940 زمانی که یانگ لوچان از چن جیاگو به گوانگ پینگ بازگشت، دقیقا به تدریس آنچه از چن چانشینگ آموخته بود نپرداخت، بلکه تغییرات بسیاری ایجاد کرده بود. به عنوان مثال بسیاری از اسامی حرکات متفاوت بودند.
دیو برت: در این مورد در گفتگوی پیشین صحبت کردیم. در این مقطع تاریخی برخورد بسیار جالب بین یانگ لوچان، وو یوشیانگ و آثار وانگ زونگ یوئه اتفاق افتاد.
استاد: اجازه بدهید در این مورد برای شما توضیح بدهم. تا این لحظه ما در مورد گذشته شخصی وانگ زونگ یوئه چیزی پیدا نکرده ایم؛ اینکه گذشته او چه بوده، چه نوع هنر رزمی را تمرین می کرده یا اینکه استاد او چه شخصی بوده است. ما فقط می توانیم آثار او را بررسی کنیم. نخست اینکه، او در دوره چییِن لونگ (Qianlong) از سلسله چینگ می زیسته (1796-1735) است. سبک نوشتاری او، ساختار و نوع عباراتی که استفاده کرده است در سایر کتابهای این دوره نیز یافت می شود. به همین روش مقطع تاریخی که او در آن می زیسته را مشخص کرده ایم. اگر او در دوران سلسله مینگ زندگی می کرده نمی توانسته از عبارات رایج در دوران سلسله چینگ در آثارش استفاده کند. دوم اینکه، در نوشته های او به کنفسیوس و موتزو (Mo Zi) رجوع شده بنابراین می توان این چنین برداشت کرد که فردی تحصیل کرده و باسواد بوده است. این سبک خاص نوشتاری مشهور به "نوشته های هشت بخشی" (Eight Legged Essay)، مشتمل بر هشت قسمت است. تمامی بخش ها از تعداد یکسانی از کلمات استفاده می کنند و بر اساس موضوع تنظیم می شوند. من یک مقاله در تحلیل سبک و ساختار نوشته های او نوشته ام. واضح است که او یک دانشمند بوده و خود را آماده امتحانات سلطنتی می کرده است. یکی از جنبه های تئوری او اهمیت حالت و وضعیت راست و عمودی را در تعادل بیان می کند که برگرفته از نوشته های جوانگ زه (عارف مشهور چینی) و دوره جنگ ایالت هاست (یک دوره ی تاریخی بین سال های ۴۷۵ تا ۲۲۱ پیش از میلاد؛ Warring States Period). در واقع در دوران سلسله ی هان (Han) یک دپارتمان سلطنتی وجود داشت که مسئول اجرا و ایجاد تعادل هم سطح در فاکتورهای اقتصادی بوده و وانگ زونگ یوئه در نوشته هایش به آن اشاره کرده است. استفاده ی او از این کلمات و عبارات نشان دهنده ی سطح بالای دانش و سواد اوست.
دیو برت: ما در حال صحبت در مورد کلیدهایی برای حل معمای وانگ زونگ یوئه هستیم.
استاد: یانگ لوچان گفته است که استاد او چن چانگ شین، استاد ایشان جیانگ فا و استاد جیانگ فا وانگ زونگ یوئه بوده است. طبق این گفته می توانیم استنباط کنیم که وانگ زونگ یوئه در دوران سلسله چینگ (Qing) می زیسته است. چه نوع هنر رزمی ای را وانگ زونگ یوئه در چن جیاگو آموزش می داده است؟ آنچه ما امروز به عنوان فرم می شناسیم نبوده است. او با استفاده از (الگوهای انرژی) پانگ (Peng)، لو (Lu)، جی (Ji) و ان (An) شکلی از تمرین دو نفره را به وجود آورد که داشو (Da Shou 打手) نام داشت. تمام نوشته های او اشاره به برهم کنش بین دو حریف دارد. یانگ لوچان و وو یوشیانگ آنچه از سیستم چِن آموخته بودند را با تکنیک های محلی شهر یونگ نیان (Yongnian) ترکیب کردند و تای چی چوآن را به وجود آوردند. تفاوت بین سبک چن و تای چی چوآن یانگ لوچان و وو یوشیانگ را می توان از اسامی فرم ها، شیوه های تمرین و تئوری آنها درک کرد.
نخستین بار که با سبک چن روبرو شدم برمی گردد به دیدن اجرای چن فاکه (Chen Fa ke) در دهه ۱۹۵۰. وقتی اجرا می کرد کاملا بیرونی (External) بود. سبک یانگ و وو/هآو بیشتر درونی هستند و رنگ و بوی مخصوص به خود را دارند. به عنوان نمونه در سبک چن حرکات کوبشی و انفجاری بسیار واضح است ولی در دو سبک دیگر [در حین اجرای فرم] بیشتر به صورت درونی و نهانی ابراز می شود. نمونه های بسیاری از این تفاوت ها وجود دارد. پیش از رفتن یانگ لوچان به پکن کسی در مورد این سه کلمه چیزی نمی دانست: تای چی چوآن (太极拳). نخستین بار در مکتوبات وانگ زونگ یوئه از این واژه استفاده شد.
دیو برت: چرا وانگ زونگ یوئه در مکتوباتش از واژه ی تای چی چوآن استفاده کرده است؟
استاد: به خاطر تحصیلات و تعالیم رزمی ای که دیده بود این واژه را انتخاب کرد. به طور کلی سه شاخص در تعیین نام هنرهای زرمی وجود دارد: نخست مکان، اینکه در کجا به وجود آمده و توسعه یافته است. دوم، نام حیوانات و سوم افسانه های محلی ست. چرا او واژه ی تای چی چوآن را انتخاب کرد؟ در دوران سلسله چینگ ایده ال های کنفسیوسی بین روشن فکران جامعه بالاترین جایگاه را داشت. در دوره ی چییِن لونگ (Qianlong) نویسنده ی محبوبی بود که استفاده از واژه ی تای چی را آغاز کرد و نوشته های او و وانگ زونگ یوئه به یکدیگر شباهت دارند. سراسر "شعر تویی شو" (Song of Push Hands) و "فصول سیزده گانه" (Thirteen Chapters) نوشته ی وانگ زونگ یوئه متاثر از تئوری این-یانگ (Yin-Yang) است. ما در مورد ۱۶۰ سال توسعه و تکامل تای چی از زمان یانگ لوچان صحبت می کنیم و تمام سبک های تای چی چوآن از اصول و پایه ای که وانگ زونگ یوئه بنا نهاد پیروی می کنند.
دیو برت: و اما سوال پایانی، چرا نحوه ی اجرای فرم ها تغییر کرد؟ آیا این تغییر به دلیل اثرات حاصل از اعمال تئوری های وانگ زونگ یوئه بود؟
استاد: بله البته، تئوری های او فاکتور بسیار مهمی در این تغییرات بودند. در کنار این مسئله ما باید پیشینه ی خاندان وو را نیز در نظر بگیریم. در آن زمان آنها در گوانگ پینگ ثروتمند ترین خانواده بودند و اینجا عامل طبقه اجتماعی موثر بوده است. در جامعه سنتی چین در گذشته طبقه تحصیل کرده و خواص آداب و مناسبات ویژه ای داشتند که در نحوه ی راه رفتن و حرکت کردن آنها نیز نمود داشت که متفاوت از شیوه ی بازرگانان و کشاورزان بود. ملایمت در کردار و نیز احتیاطات مربوط رفتار در طبقه اشراف بر نحوه ی اجرای تکنیک ها و فنون سخت رزمی تاثیر گذاشت. آنها پریدن از این سو به آن سو و ضربات دست همراه با صدا همانند مبارزان عادی را نمی پسندیند. هنرهای رزمی گذشته بسیار خشن، خام، (همراه با حسی) خشمگین و با شدت بسیار اجرا می شدند.
دیو برت: اینکه طبقه اجتماعی رزمی کاران بر روی شیوه ی حرکت کردن آنها تاثیر گذاشته نظر بسیار جالبی است. آیا وقتی یانگ لوچان در شهر ممنوعه به اشراف آموزش می داد متناسب با شرایط سبک و شیوه ی خود را تعدیل کرد؟
استاد: بله، البته. حرکات پرشی، کوبشی و ضربات دست صدادار برای این افراد این طبقه مناسب نبود. (در نتیجه) حرکات ملایم تر شد، انرژی پالایش یافته و بیشتر به سوی درون متمایل شد. هیچ سندی و یا عکسی که نشان دهنده ی شیوه ی اجرای یانگ لوچان در آن زمان باشد امروز در دسترس ما نیست. با این حال مطمئنا اقامت او در شهر ممنوعه بر شیوه تمرینات او اثر داشته است. در چین ضرب المثلی داریم که می گوید، "اگر با رنگ قرمز کار کنی، قرمز خواهی شد؛ اگر با مرکب سر و کار داشته باشی سیاه می شوی." سبک یانگ امروز گشوده، ملایم، آرام و متین است که تا حدودی متاثر از فشار اجتماعی است. در مورد سبک وو یوشیانگ (وو/هآو) و وو جییِن چوآن نیز به همین صورت است. دیروز که اجرای چن جِنگ لِی را شاهد بودم و حرکات او در مقایسه با چن فاکه لطیف تر شده است. بنابراین در سبک چن امروزی تکامل از حرکات آشکار رزمی به سوی حرکات تمیز تر و پالایش یافته را می بینیم.
دیو برت: بسیار ممنون و متشکر هستم از وقتی که با هم گذراندیم. من همواره از شما مطالب بسیاری می آموزم و در انتظار نوبت بعدی که بتوانم دوباره با شما در مورد تای چی چوآن صحبت کنم، خواهم بود.
مطالعات
- مطالعات
- نمایش از سه شنبه, 03 بهمن 1391 20:26
- مقداد عبدی
- بازدید: 25839
مقدمه:
مطالبی که در ادامه آورده شده است برگردان منابع مطالعاتی مورد استفاده ی انجمن بین المللی تای چی خاندان یانگ در آزمون های تئوری خود می باشد که توسط انجمن منتشر شده است. شایان ذکر است با وجود حجم بالای مطالب در این قسمت به جهت حفظ یکپارچگی آن، همانند متن اصلی، همگی یکجا و به دنبال هم آورده شده است. به دلیل سادگی و گویایی در بیان و عمق قابل توجه درمعنا، امید است که این مجموعه ی ارزشمند مورد استفاده ی علاقمندان و تای چی کاران عزیز قرار گیرد. شایان ذکر است مطالبی که در داخل کروشه [ ] آورده شده است استنباط نویسندگان این وبسایت می باشد که بر اساس مطالعات تطبیقی، و تجربه ی ایشان در تای چی سنتی خاندان یانگ جهت هر چه روشن تر بیان کردن مفهوم متن آورده شده است.در پایان پیشنهاد می کنیم مقاله "بیان صحیح کلمه ی تای چی" را همزمان و یا پیش از مطالعه این بخش، مطالعه بفرمایید. با سپاس.
مقداد عبدی
بهمن ماه سال 1391
1- تای چی چگونه آغاز شد؟
2- سیزده حالت (که نام اصلی تای چی چوان بوده است) چیست؟
3- چند سبک تای چی وجود دارد و تفاوت های آنها در چیست؟
4- چه کسی هر یک از این سبک ها را بوجود آورد؟
5- هر کدام از این اساتید نزد چه اساتیدی آموزش دیدند؟
6- نامهای اصلی زادگاه هرکدام از این پنج سبک اصلی تای چی چوان چیست؟
7- تاریخچه سبک یانگ چیست؟
8- سبک یانگ چگونه از قالب قدیمی، قالب متوسط و قالب کوچک تغییر یافت و هر کدام (مرحله) توسط چه کسی انجام گرفت؟
9- شجره ی تای چیِ خاندان یانگ تا به امروز کدام است؟
10- کدام سبک از تای چی در جهان از محبوبیت بیشتری برخوردار است؟
سوال نخست: تای چی چوان چگونه آغاز شد؟
دو نظریه در این خصوص وجود دارد:
نظریه اول: زمانی حدود سلسله یوآن و مینگ، چان سان فنگ، که حدود 600 الی 700 سال پیش در معبد شائولین می زیسته ، به کوهستان وودانگ رفته و تای چی را بوجود آورده است. روزی او مبارزه بین یک درنا و یک مار را شاهد بود که در آن درنا همواره سخت مبارزه می کرد و در مقابل، مار خود را تسلیم درنا می نمود، او را (در حرکاتش) تعقیب می کرد و در برابر او مقاومت نمی کرد. به همین علت زندگی خود را به درنا نباخت. سختی توسط نرمی کنترل شده بود.
نظریه دوم: توسط خاندان چن و شخص چن وانتینگ حدود 300 سال پیش بوجود آمد.
سوال دوم: سیزده حالت (که نام اصلی تای چی چوان بوده است) چیست؟
سیزده حالت از هشت (8) الگوی انرژی و پنج (5) وضعیت در حرکت تشکیل شده است.
هشت الگوی انرژی عبارتند از: پُنگ، لو، جی، آن، تسای، لیه، جو، کاو.
پُنگ (Peng): دور کردن، دفع کردن
لو (Lü): گرداندن، پیچاندن
جی (Ji): فشردن، هل دادن
آن (An): پرتاب کردن، ضربه زدن
تسای (Tsai; Cai): گرفتن و کشیدن*
لیه (Lie): جداکردن، گسیختن
جُو (Zhou): ضربه ی آرنج
کاو (Kao): ضربه ی شانه، ضربه ی بدن
* [در تلفظ تسای، باید "ت" را ساکن و آمیخته با "س" ادا کنید]
پنج حالت در حرکت عبارتند از:
جین بو، تویی بو، زُو گو، یُو پَن، جُونگ دینگ
جین بو (Jìn bù): پیشروی
تویی بو (Tuì bù): عقب روی
زُو گو (Zuǒ gù): نگاه به چپ*
یُو پَن (Yòu pàn): خیره به راست
جُونگ دینگ (Zhōng dìng): (تعادل در) مرکز
* [در اصل در تلفظ "ز" در کلمه ی "زوگو"، باید یک "ت" ساکن پیش از "ز" و آمیخته با آن ادا شود]
سوال سوم: چند سبک تای چی وجود دارد و تفاوت های آنها در چیست؟
پنج سبک متفاوت از تای چی وجود دارد که به یکدیگر مرتبط و متصل هستند: سبکهای چن (Chen)، یانگ (Yang)، وو (Wŭ، از نسل وو یوشیانگ)، وو (Wú، از نسل وو چوآن یو) و سون (Sun). تمام این پنج سبک با هم مرتبط هستند. حرکات بیرونی آنها کمی با یکدیگر متفاوت می باشد اما در درون انرژی آنها یکسان است.
- سبک چن (Chen): حرکات سریع و آرام با یکدیگر ترکیب شده است، به همراه برخی حرکات پرشی و کوبشی.
- سبک یانگ (Yang): یانگ لوچان فرم قدیمی/قالب قدیمی را از خاندان چن آموخت. حرکات سبک یانگ آرام، یکنواخت، نرم و روان، بزرگ و گشاده است. یانگ لوچان از نسل چهاردهم خاندان چن آموخت.
- سبک وو/هاو (Wŭ/hao): سبک وو (نخستین سبک وو)، از دو سبک یانگ و چن بوجود آمد و دارای حرکات آرام، کوچک، نرم و روان می باشد که با استقرار با نشست بالا می باشد (high posture). وو یوشیانگ مبدع این سبک از یانگ بان هُو نسل دوم خاندان یانگ و پس از آن چن چین پینگ نسل چهاردهم خاندان چن تای چی را آموخت. Wŭ/hao دارای قالب کوچک است.
- سبک وو (Wú): سبک وو (دومین سبک وو)، توسط وو چوآن یو بوجود آمد که زیر نظر یانگ بان هو آموزش دیده بود. از مشخصات بارز این سبک، وضعیت قرارگیری مایل بدن تای چی کار هنگام حرکت می باشد در حالیکه تای چی کار در این هنگام در فکر خود بدنی صاف و مستقیم دارند. وو از یانگ بانگ هو تای چی را آموخت. قالب تای چی بان هو در میانسالی به سمت قالب کوچک تمایل پیدا کرد.
- سبک سُون (Sun): سون لوتانگ از هاو وی جِن (Hao Weizhen) آموخت. حرکات سبک سون ترکیب سه سبک وو (وو/هاو)، شینگ ای و باگوا می باشد.
سوال چهارم: چه کسی هر یک از این سبک ها را بوجود آورد؟
- سبک چن توسط چن وانتینگ
- سبک یانگ توسط یانگ لوچان
- سبک وو/هاو توسط وو یوشیانگ
- سبک وو توسط وو جین چوآن و ووچوآن یو
- سبک سون توسط سون لوتانگ
سول پنجم: هر کدام از این اساتید نزد چه اساتیدی آموزش دیدند؟
- یانگ لوچان از چن چانگ شین آموخت.
- وو یوشیانگ از یانگ لوچان، یانگ بان هو و چن چینگ پین آموخت.
- وو جین چوآن از پدرش وو چوآن یو آموخت که او نیز از یانگ بان هو آموخت.
- سون لوتانگ از هاو وِی جیِن آموخت.
سوال ششم: نامهای اصلی زادگاه هرکدام از این پنج سبک اصلی تای چی چوان چیست؟
- نام زادگاه اصلی سبک یانگ شهر گوانگ فوجن در منطقه گوانگ پین فو واقع در شهرستان یونگ نیان و استان هِبِی می باشد.
- نام زادگاه اصلی سبک چن روستای چن جیاگو، شهرستان وِن، استان هونان می باشد.
- نام زادگاه اصلی سبک وو/هاو شهر گوانگ فو در شهرستان یونگ نیان و استان هِبِی می باشد.
- نامهای زادگاههای مربوط به سبک وو و سون به صورت رسمی مشخص نیست.
سوال هفتم: تاریخچه سبک یانگ چیست؟
زادگاه سبک یانگ تای چی چوان، شهرستان یونگ نیان واقع در استان هِبِی می باشد. حدود دویست سال پیش، یانگ لوچان به پکن عزیمت نمود تا خانواده سلطنتی را آموزش دهد. مردم حرکات او را تماشا می کردند و تمنای آموختن از او را داشتند. حرکات او نرم و روان، آرام و یکنواخت بودند. در سیر تکاملی خود، سبک یانگ در قالب های متفاوتی قرار گرفته است. قالب اصلی و اولیه به "قالب قدیمی" مشهور است. پس از آن "قالب کوچک"، "قالب متوسط" و در آخر "قالب بزرگ" طراحی گردید. قالبی که هم اکنون نسل حاضر خاندان یانگ مشغول به تمرین و آموزش آن است "قالب بزرگ" می باشد که با اسامی "سنتی" ، 85 حرکتی ، 103 حرکتی و 108 حرکتی خوانده می شود. اگر چه روشهای شمردن متفاوت است اما حرکات یکسان می باشد.
سوال هشتم: هر کدام از قالبهای سبک یانگ توسط کدام یک از اساتید بسط و گسترش یافت؟
- قالب قدیمی توسط یانگ لوچان
- قالب کوچک توسط یانگ بان هو و یانگ شآوهو
- قالب متوسط توسط یانگ جیان هو
- قالب بزرگ توسط یانگ چنگ فو
سوال نهم: شجره ی تای چیِ خاندان یانگ تا به امروز کدام است؟
- یانگ لوچان نسل اول (قالب قدیمی)
- یانگ جیان هو نسل دوم (قالب متوسط)
- یانگ چنگ فو نسل سوم (قالب بزرگ). فرم کنونی که توسط خاندان یانگ آموزش داده می شود توسط ایشان بوجود آمد.
- یانگ جنگ دو نسل چهارم
- یانگ جون نسل پنجم
در سال 2010 استاد یانگ جون رسما از سوی نسل چهارم، استاد یانگ جِنگ دو، به عنوان پنجمین نسل از وارثان تای چی خاندان یانگ منصوب گردید.
سوال دهم: کدام سبک تای چی در جهان از محبوبیت بیشتری برخوردار است؟
سبک یانگ محبوب ترین سبک تای چی می باشد که مردم سراسر جهان مشغول به تمرین آن هستند. دلیل آن تا حد زیادی مربوط به آموزش گسترده خاندان یانگ به عموم مردم بوده و اینکه هنر خاندان خود را از مردم مخفی ننمودند.
1- ده اصل بنیادی ای چی چوآن چیست؟
ده اصل بنیادی تای چی چوآن به صورت شفاهی توسط یانگ چنگ فو (Yang Cheng Fu) بیان شده و چن وی مینگ (Chen Weiming)، که از شاگردان ارشد او بوده، آنها را مکتوب کرده است. آنچه در ادامه آمده است برگردان (ترجمه) این اصول می باشد. در تلاش برای ترجمه ی دقیق ده اصل بنیادی و با توجه به اهمیت بالای آن در سبک یانگ، ترجمه های صورت گرفته توسط آقایان لویس سو اِیم (Louis Swaim)، جری کرین(Jerry Karin)، یانگ جویینگ مینگ (Yang Jwing Ming) و پاول برنان (Paul Brennan) با یکدیگر تطبیق داده شده است. در مواردی که حساسیت بیشتری وجود داشت اصل متن چینی نیز با این ترجمه ها تطبیق داده شد. شایان ذکر است مطالبی که در داخل کروشه [ ] آورده شده است استنباط نویسندگان این وبسایت می باشد که بر اساس مطالعات تطبیقی، و تجربه ی ایشان در تای چی سنتی خاندان یانگ جهت هر چه روشن تر بیان کردن مفهوم متن آورده شده است. پیشاپیش از کاستی های موجود در این برگردان پوزش می طلبیم.
مقداد عبدی، مرتضی مرادی
بهمن ماه سال 1391
ده اصل بنیادی تای چی چوان:
1- انرژی نامشهود و سرشار، تاج سر را به سمت بالا هدایت می کند.
2- در بر گرفتن سینه و بالا کشیدن ناحیه پشت (بدن).
4- تمیز دادن بین دو حالت پر و خالی.
5- پایین آوردن شانه ها و آرنج ها.
6- از ای (Yì) استفاده کنید، نه از لی (Lì). (از آگاهی/نیت استفاده کنید، نه از نیروی صرف)
7- بالا (تنه) و پایین (تنه) از یکدیگر پیروی می کنند.
8- درون و بیرون یگانه می شوند.
9- به هم پیوسته و بدون گسستگی.
انرژی نامشهود و سرشار، تاج سر را به سمت بالا هدایت می کند.
xū lĭng dǐng jin
An intangible and lively energy lifts the crown of the head
"هدایت تاج سر به سمت بالا توسط انرژی نامشهود (jin)" اشاره دارد به قرار گرفتن سر به شکل راست در صورت و ظاهر عمل، و رسیدن شن (shén) به تاج سر در درون. نباید از نیروی زیاد برای انجام آن استفاده نمود [نیرو در اینجا اشاره به نیروی مشهود بدنی و نیز فشار ذهنی (تحت فشار گذاشتن ذهن برای انجام عمل (mental force) دارد]. اعمال نیرو سبب سفت شدن گردن و مسدود شدن جریان چی (qi) و خون (xuè) خواهد شد. شخص بایستی نیتی آگاهانه جهت یک امر طبیعی، سرشار، پویا و نامشهود را داشته باشد. [در مقابل فشار ذهنی (mental force) بایستی نیتی آگاه و رها – relaxed intention (رها از نتیجه احتمالی عمل - fruit of action) را دنبال نمود]. در غیر اینصورت جینگ شن (Jing-Shén) بر نخواهد خواست.
در بر گرفتن (احاطه کردن) سینه و بالا کشیدن (بالا بردن) ناحیه پشت (بدن)
Hán xiōng bá bèi
Contain (Hold in) the chest and raise (pull up) the back
"در بر گرفتن (احاطه کردن) سینه" به این معنی است که سینه کمی به سمت درون (بدن) نگاه داشته می شود (در بر گرفته می شود یا احاطه می شود) تا چی (qi) در دان تیان (dān tiān) فرو نشیند. بایستی از بوجود آمدن حالت سختی و عدم انعطاف در سینه پرهیز نمود. بیرون دادن سینه [به عبارت دیگر عدم ایجاد حالت در بر گرفتن سینه]، موجب انسداد جریان چی (qi) در ناحیه سینه و به دنبال آن تجمع و رکود چی (qi) در این ناحیه می گردد. شخص در نتیجه ی آن دچار حالت سنگینی در ناحیه بالا [تنه] و سبکی در ناحیه پایین [تنه] خواهد شد و در نتیجه پاشنه (می تواند) به آسانی معلق گردد [استقرار دارای ریشه نبوده و استوار نخواهد بود].
"بالا کشیدن ناحیه پشتی (بدن)" به معنی چسبیدن چی (qi) به ناحیه پشتی (بدن) می باشد. اگر شخصی توانایی انجام حالت "در بر گرفتن سینه" را داشه باشد و آنرا به درستی انجام دهد، به طور خودکار "بالا کشیدن ناحیه ی پشتی" صورت خواهد پذیرفت. در صورتی که شخص "بالا کشیدن ناحیه پشتی" را انجام دهد نیرو و قدرت می تواند از ستون فقرات صادر گردد (آزاد یا رها گردد) و شخص شکست ناپذیر می گردد.
رها کردن ناحیه کمر
Sōng yāo
Relax the waist
کمر در حکم فرمانروای بدن می باشد. شخص با کسب توانایی رهاسازی کمر به پاهای خود در استقرار قدرت می بخشد و ریشه و پی او (در استقرار) [مانند فونداسیون در سازه]، مستحکم و با ثبات خواهد بود. تغییر وضعیت بین حالات پر و خالی (Insubstantial and substantial /Empty and full) همه از حرکات چرخشی کمر سرچشمه می گیرد. بنابراین گفته شده که "ناحیه کمر سرچشمه است (و اشتبهات هم از آنجا سرچشمه می گیرد) [命意源头在腰隙]."
اگر شخص در حالت و وضعیتی قرار گرفت که در آن دستیابی به قدرت و نیرو مقدور نیست، بایستی دلیل آنرا در ناحیه کمر و پاها جستجو کرد.
[نکته قابل توجه در این اصل مفهوم کمر (yāo) در تای چی ست که به قسمت پایین و پشت کمر (Lower Back) گفته می شود و تسلط به شیوه های استفاده از آن برای انتقال نیرو (jìn) و هدایت حرکات بدن از مهمترین مهارت هایی ست که هر تای چی کار، به خصوص در سبک سنتی یانگ، باید بدان دست یابد. عبارت قرارگیری سرچشمه زندگی و ذهن در این ناحیه به مینگ مِن (mìngmén، دروازه زندگی)، که در قسمت پایین و پشتی کمر قرار گرفته و ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با جوهر بدن (jīng) دارد، اشاره می کند. جوهر بدن، سرچشمه این-یانگ در بدن انسان و نیز چی (qì) و شِن (shén) است. این-یانگ پایه و اساس حیات و شِن دربرگیرنده ذهن است. لذا کمر (yāo) همواره در متون تای چی و طب چینی بسیار مورد توجه بوده است.]
تمایز قائل شدن (تمیز دادن) بین دو حالت پر و خالی
Fēn xū shí
Distinguish Empty and Full
هنر تای چی تمیز دادن بین دو حالت پر و خالی را به عنوان اصل اول قرار می دهد. هنگامی که وزن تمامی بدن روی پای راست قرار می گیرد، در این حالت پای راست پر (substantial, full) و پای چپ خالی (insubstantial, empty) خوانده می شوند. در صورتی که وزن تمامی بدن روی پای چپ قرار گیرد، در این حالت پای چپ را پای پر و پای راست را خالی در نظر می گیریم. اگر شخص توانایی تمیز دادن حالات پر و خای را کسب نماید حرکات، پیچش ها و چرخش های بدن او سبک و چابک خواهند بود و نیروی او به هدر نمی رود. در غیر اینصورت، یعنی در صورتی که نتواند بین این حالات تمیز دهد حرکات و چرخشهای بدن او کند و سنگین خواهد بود، استقرار او بی ثبات بوده و به آسانی با نیروی کششی اعمال شده توسط حریف به او، تعادل خود را از دست خواد داد.
[عنوان این اصل را به صورت "تمایز قائل شدن (تمیز دادن) بین دو حالت این (yin) و یانگ (yang)" نیز می توان برگرداند، هر چند که در متن چینی به صراحت کلمات شی (shí، پر) و شو (xū، خالی) ذکر شده است. پس در حقیقت این برگردان پیشنهادی به واسطه معنی و مضمون می تواند صحیح باشد. جهت روشن شدن بیشتر این موضوع به نقل قول از استاد یانگ جون (نسل ششم خاندان یانگ) اکتفا می شود:
"مشخص کردن اینکه چیزی پر و یا خالی است بستگی به این نکته دارد که از نقطه نظر انرژی بررسی گردد یا وزن، چرا که نمی توان این دو را یکی کرد. دقیق تر این است که در مورد مشخص شدن این/یانگ صحبت کنیم. در این صورت ما بیشتر در خصوص انرژی صحبت می کنیم تا وزن. وقتی شما در مقابل حریف قرار می گیرید، هدف شما آشفته و گیج کردن این/یانگ یا پر/خالی حریف خود می باشد. اگر شما مدام در حال تغییر این/یانگ خود باشید، می توانید سرشار و زنده باشید. اگر مدام در حال تغییر باشید، پر/خالی شما روشن و واضح خواهد بود."
این سخنان از آن جهت اهمیت بسیار دارد که صرف تکیه بر وزن را به عنوان معیار در ذهنمان جهت تشخیص پر و خالی (این/یانگ) قرار ندهیم.]
پایین آوردن (انداختن) شانه ها و آرنج ها
Chén jiān zhuì zhŏu
Sink the shoulders, drop the elbows
"پایین آوردن شانه ها" به این معنی است که شانه ها را در حالت رها و گشاده قرار داده و اجازه دهیم که به پایین آویزان باشند [ بایستی توجه کرد که این به هیچ وجه به معنی آویزان بودن بدون کنترل به شکلی که حالت سستی را القا نماید نیست. رعایت تعادل در رها سازی قسمت های مخلف بدن در تای چی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است]. اگر شخص شانه هایش را رها نسازد و اجازه آویخته شدن به آنها را ندهد، شانه ها بالا آمده و به تبع آن چی (qi) نیز این سیر را دنبال کرده و به سمت بالا حرکت می کند و در نتیجه تمام بدن دچار کمبود (کاستی) قدرت خواهد بود.
"پایین آوردن آرنج ها" به معنی رها کردن آرنج ها به سمت پایین می باشد و قرار دادن آنها در وضعیت آویخته. اگر آرنج ها به سمت بالا کشیده شود، شانه ها قادر به قرار گرفتن در وضعیت مطلوب خود (اشاره به "پایین آوردن شانه ها") نخواهند بود و شخص نمی تواند حریف خود را تا فاصله ای دور، از خود براند. آیا این شباهتی به انرژی کوتاهِ [از لحاظ برد و اثر آن] هنرهای رزمی بیرونی ندارد؟
[توضیحاتی که در ادامه آمده است از منظر استاد یانگ جویینگ مینگ* می باشد که آوردن خلاصه ای از آن در اینجا خالی از لطف نیست:
"هنگامی که شانه ها و آرنج ها پایین آورده شده است، دست ها به سایر نقاط بدن به صورت یکپارچه و محکم متصل قرار می گیرند که بنیادی مناسب و قوی جهت صدور و بروز انرژی (به صورت Jin) را ممکن می سازد. همچنین پایین آوردن شانه ها و آرنج ها باعث حرکت ذهن به سمت پایین و در نتیجه اجازه نشست چی (qi) به دان تیان را می دهد. در غیر اینصورت انرژی (Jin) کوتاه و منقطع بوده که به سایر نقاط بدن اتصال و ارتباط موثری نخواهد داشت. مثال روشن آن هنگام هل دادن خودرو می باشد. اگر شانه ها و آرنج ها به سمت پایین آورده شود، نیروی پیشرانه شما که به خودرو وارد می شود دارای ریشه بوده و نتیجه موثر و قوی خواهد بود. اما در صورتی که شانه ها و آرنج ها به سمت بالا کشیده شده باشند نیرو به صورت موضعی تنها توسط دستان شما، به جای نیروی یکپارچه تمام بدن، وارد شده و در نتیجه متمرکز و موثر نخواهد بود."
*استاد یانگ جویینگ مینگ دارای اسم و فامیلی "یانگ" می باشند اما از اعضای خاندان یانگ که سبک یانگ تای چی را ابداع کرده و آموزش می دهند نیستند. ایشان از اساتید بزرگ و محترم تای چی و چی کونگ هستند.]
از آگاهی/نیت استفاده کنید، نه از نیروی صرف.
( از ای (Yì) استفاده کنید، نه از لی (Lì))
Use consciousness/intent (yì), not strenghth (lì).
Yòng yì bú yòng lì
در این مورد در متون کلاسیک تای چی صحبت شده است: " تمامی این موارد اشاره به استفاده از yì داشته و نه Lì." [این جمله بخشی از متنی بزرگتر می باشد که از نوشته های به جامانده از استاد وو یوشیانگ مبدع سبک وو/هاو است.] در هنگام پرداختن به تای چی چوآن سراسر بدن بایستی رها، آزاد و گشاده (sōng) باشد و در استفاده از حتی کوچکترین مقدار نیروی خشن و زمخت (نتراشیده و نخراشیده؛ ناآزموده) می بایست پرهیز نمود که باعث انسداد در تاندونها، استخوانها و جریان خون می شود، [در اینجا بایستی توجه نمود که مقصود از انسداد، گرفتگی کامل که مانع جریان به طور کامل گردد نیست، بلکه اشاره به ایجاد مانع جهت گردشِ هرچه روان تر، قوی تر و سرشارتر انرژی (qi) و خون (xuè) دارد. همچنین توجه به اینکه مفهوم خون (xuè) از منظر طب چینی به سبب ماهیت و عملکرد، گسترده تر از آن مفهومی است که در ذهن ما از خون وجود دارد.] و شخص در حرکت، محدود، بسته و بدون انعطاف (گره خورده) خواهد بود.
در نتیجه آن [رعایت و عمل به این مورد] شخص در تغییر و تبدیل چابک و سبک بوده، چرخشها و حرکات دوار او آزادانه و به صورت طبیعی رخ خواهند داد. ممکن است شما دچار تردید شوید که چگونه ممکن است شما قدرت را در خود پرورش داده در حالیکه از نیروی خود در این راستا [نیروی مشهود بدنی] استفاده نمی کنید؟ پاسخ را می توان از منظر مجاری (کانالهای ) اصلی (Jīng) و فرعی (Lūo) در بدن انسان یافت که همانند راه آبهای روی زمین در بدن جاری هستند. هنگامی که راه آبها مسدود نباشند آب جریانی روان خواهد داشت. (در بدن انسان نیز) هنگامی که کانالها مسدود نباشند انرژی (qi) جریانی [روان، قوی و سرشار] خواهد داشت.
هنگامی که بدن گرفته و سخت باشد، کانالها (Jīng-Lūo) پر شده [چون معنی کلمه چینی پر شدن/پر کردن بود، عیناً در اینجا آورده شده و در معنی اشاره به محدود شدن کانالها و ایجاد حالت انسداد و تنش بر مجاری و سیستم جینگ-لو (JīngLūo) دارد]، چی (qì) و خون (xuè) دچار رکود می شوند و در نتیجه حرکات، چرخش ها و پیچش ها چابک، سریع و موثر نخواهند بود، در صورتی که حتی یک تار مو کشیده شود تمام بدن (تحت تاثیر قرار گرفته) و حرکت می کند. اگر شخص به جای به کار بردن Lì از Yì استفاده نماید، جایی که Yì به آنجا رسد [حضور داشته باشد]، چی (qì) پیروی نموده و به آنجا می رسد [حضور خواهد داشت]. بدین سان، چی (qì) و خون (xuè) قوی و سرشار جریان خواهند داشت. تداوم چنین جریانی به صورت پیوسته و روزانه به جایی می رسد که در سراسر بدن جریان به دور از هر گونه انسداد و رکود در حرکت و گردش خواهد بود. پس از تمرین و ممارست طولانی مدت شخص نیروی درونی حقیقی را کسب می نماید. از این روست که در متون کلاسیک تای چی آمده است: "نهایت نرمی منجر به نهایت سختی می شود." [در حقیقت این جمله پاسخ به همان سوالی است که در چند سر بالاتر به عنوان تریدی مطرح شده بود و توضیحاتی که در سطور بعدی پس از سوال آمدند شرحی بر چگونگی رخ دادن و پرورش این قدرت (قدرت درونی) هستند.]
آنانی که در تای چی چوآن زبر دست هستند و از مهارت بالایی برخوردار هستند [اساتید حقیقی] دستانی به مثابه آهن دارند که در پوششی از پنبه پیچیده شده است. زمانی که رزمی کاران هنرهای رزمی بیرونی قدرت خود را به کار می بندند، نیرو و قدرت آنها واضح و آشکار است. هنگامی که از آن استفاده نمی کنند بسیار سبک و شناور هستند. این آشکار است که قدرت آنها بیرونی (و جسمانی) می باشد. زمانی که از ای (yì) استفاده نشود و لی (Lì) به کار گرفته شود، شخص بسیار آسان و سهل حرکت داده شده و ریشه کن خواهد شد. [ریشه اشاره به استحکام و برقراری در استقرار و نیز در حال حرکت دارد]. این در خور احترام و توجه نیست.
[دلیل استفاده از کلمه Măn به معنی پر شدن به احتمال زیاد به خاطر تشبیه کانالهای انرژی بدن انسان به راه آبهای روی زمین است. انسداد راه آبها و رودخانه ها به دلیل پر شدن مسیر جریان آنها اتفاق می افتد. در نتیجه پر شدن راه آب، انسداد آن را یادآور می شود. به همین علت و به جهت درک بهتر انسداد در کانالهای انرژی آن را به پر شدن راه آبها تشبیه نموده است. به هر حال منظور اصلی رابطه ی علّی بین گرفتگی و سختی بدن، و انسداد و در نتیجه ایجاد محدودیت جریان در کانالهای انرژی بدن می باشد.]
در اینجا جهت روشن کردن بیشتر تمایز بین لی (Lì) و جین (Jìn) گزیده ای از صحبتهای استاد یانگ جون (نسل ششم خاندان یانگ) در این خصوص بیان می شود:
"yì ذهن است و Lì بیشتر نزدیک به نیرو می باشد. اصل ششم ( از yì استفاده کنید نه از Lì) اشاره به چیزی دارد که نقطه شروع حرکت ماست. به این معنی نیست که از انرژی خود استفاده نکنید، بلکه انرژی و نیرو دو چیز متفاوت هستند. در معنای کلاسیک آن، نیرو (Lì) از ماهیچه ها نشأت می گیرد در حالیکه انرژی (Jìn) از تاندونها. پدربزرگ من [استاد یانگ جِنگ دو، نسل چهارم خاندان یانگ] بارها گفته است که نیرو (Lì) قدرتی ناآزموده و زمخت و خشن است. انرژی (Jìn) از یک فرآیند تصفیه می گذرد و آبدیده می شود و در نتیجه ی آن حالتی فنر مانند به خود می گیرد [همانند فرآیند تبدیل آهن به فولاد]. ما کیفیت Lì را تصفیه می کنیم، پس از تمرین مداوم تبدیل به جین (Jìn) می گردد. جین (Jìn) از لی (Lì) سرچشمه می گیرد و ما به واقع نمی توانیم این دو را از یکدیگر جدا کنیم. اما تفاوت لی (Lì) در کند [در معنی مقابل تیز] و غیر قابل انعطاف بودن آن است. هنگامی که به مطالعه و تمرین تای چی چوآن می پردازیم به ندرت در مورد لی (Lì) صحبت می کنیم و روی صحبت ما جین (Jìn) می باشد. در فرآیند تمرین کردن، ما از لی (Lì) استفاده می کنیم اما تمرکز ما بر روی فرآیند تبدیل لی (Lì) به جین (Jìn) می باشد.]
بالا (تنه) و پایین (تنه) از یکدیگر پیروی می کنند.
Shàng-xìa xiāng suì
Upper and Lower follow each other
در شرح "بالا (تنه) و پایین (تنه) از یکدیگر پیروی می کنند (یکدیگر را دنبال می کنند)" در گفتاری در متون کلاسیک تای چی آمده است: "ریشه آن در کف پا می باشد [قسمت پایین پا (از قوزک به پایین) منظور است که در انگلیسی به foot تعبیر می شود در برابر leg قسمت بالای پا (شامل ران و ساق پا) می باشد]، توسط پاها (قسمت بالای پا) جریان پیدا می کند و صادر می گردد (به سمت بالای بدن و کمر)، توسط کمر کنترل و هدایت شده و در انگشتان صورت و شکل می پذیرد (نمایان می گردد؛ اعمال می گردد). از کف پا به سمت بالای پا، سپس به سمت کمر، بایستی یکسره و یکپارچه و پیوسته با محوریت یک چی (Qi) اجرا گردد."
[در اینجا یک تعبیر دیگر نیز می توان از کلمه ی چینی yī qì داشت و آن اجرای این حرکت در یک نفس است که سرعت بالا و حالت انفجاری حرکت را القا می کند. دانستن این نکته تصویر بهتری را در ذهن از شیوه ی رایج انجام این حرکات ایجاد می کند. محوریت qi در تفسیر کلمه پیوستگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از انجا که در توصیف حرکات تای چی همواره از صفت پیوستگی سخن به میان می آید بایستی توجه داشت که مفهوم آن فقط پیوستگی حرکات بدنی و مشهود نیست، بلکه منظور و هدف اصلی پیوستگی در جریان qi در حین اجرای حرکت و همچنین اجرای فرم می باشد. در برخی حالات ممکن است حرکت ظاهریِ فرم تای چی کار در بیننده گمان گسستگی ایجاد کند در حالیکه پیوستگی همچنان در درون وجود دارد.]
دست ها حرکت می کنند، کمر حرکت می کند، پاها حرکت می کنند، نگاه نیز به تبع آنها حرکت می کند.[در اینجا از yănshén استفاده شده که معنی آن گسترده تر از "نگاه" می باشد. جایگاه (shén) شن در قلب (شین،xīn ) است و حالت آن در چشمها ظهور و بروز پیدا می کند. در خصوص مفهوم شن جای سخن بسیار است و در اینجا به این نکته اکتفا می شود که سرچشمه حالت خودآگاهی و حضور (در لحظه حال) شِن می باشد. جلوه و ظهور درجه خودآگاهی و حضور فرد از چشمان او به بیرون می درخشد. به عبارتی چشم در گاه (دروازه) شن (shén) است. در اینجا yănshén اشاره به تمرکز نگاهی دارد که دارای درخشندگی ناشی از حال خودآگاهی و حضور در لحظه است].
تنها در این حالت می توان گفت که "بالا (تنه) و پایین (تنه) از یکدیگر پیروی می کنند." در صورتی که حتی یک عضو حرکت نکند فرم در سردرگمی و بی نظمی خواهد بود. [یکی از مهمترین اصول در شیوه حرکت تای چی کار هماهنگی و موزون بودن (coordination) حرکات اوست. تمام بدن بایستی به صورت یکپارچه و واحد حرکت کند.]
درون و بیرون یگانه می شوند.
Nèi wài xiāng hé
Internal and external are united.
آن چه شخص با پرداختن به تای چی پرورش می دهد شن (shén) می باشد، (تای چی چوآن شِن (shén ) را می پروراند). بنابر این گفته شده: "شن (shén) فرمانده است و بدن از دستورات او پیروی می کند. اگر جینگ شن (Jīngshén) در شخص برانگیخته گردد، در نتیجه آن حرکات او چابک و سبک خواهند بود. فرم (اشاره به فرم تای چی) چیزی خارج از "پر- خالی" و "باز- بسته" نیست. آنچه باز و گشوده خوانده می شود تنها اشاره به گشودن و گستردن دست ها و پاها [بیرون] ندارد بلکه ذهن (xīnyì) [درون] نیز همراه با آن گشوده و گسترده می شود. آنچه بسته خوانده می شود تنها اشاره به بستن و جمع کردن دست ها و پا ها [بیرون] ندارد بلکه ذهن [درون] نیز همراه با آن بسته و جمع می گردد. هنگامی که درون و بیرون به صورت چی (Qi) واحد [یگانه و یکپارچه] شوند، آن هنگام پیوستگی و یکپارچگی کامل وجود دارد [در اینجا نیز همانطور که در اصل هفتم ذکر شد، به اهمیت پیوستگی اشاره و به گره خوردگی آن با چی (qì) تاکید شده است].
[در اینجا آوردن یک پاراگراف از یکی از کتابهای دکتر یانگ جویینگ مینگ با نام (Taijiquan Theory of Dr.Yang Jwing Ming) جهت روشن شدن بیشتر معنای عبارت شین-ای (xīnyì) خالی از لطف نیست. در اینجا دکتر یانگ جویینگ مینگ نظر خود را در مورد شین-ای شرح داده است. تلفظ کلمه xin در فارسی "شین" و تلفظ کلمه yi "ای" می باشد.
Taìjí xīnyì yīn yáng lùn
Yin-yang theory of Taiji's xīn an yì
نظریه این-یانگ در xin و yi در تای چی
"شین (xīn) و ای (yì) دائوی تای چی چوآن هستند. از xīn و yì که این(yīn) می باشند، حرکات بیرونی که یانگ (yang) هستند نمود و بروز پیدا می کنند. این در حالی است که هنرجویان بایستی به این نکته توجه کنند که xin و yi خود دارای این-یانگ (yīn-yáng) هستند.
Xīn یانگ، فعال، احساسی، شناور و در جوش و خروش است. ای (yì)، این (yin)، آرام، دانا، سامان یافته، نشست کرده و با ثبات است. Xīn نیروی محرکه و yì فرمان هدایت است. از xin احساس (در معنی emotion) تحریک شده، شِن (Shén) برانگیخته می شود و از yì وجوه تمایز آشکار گشته و شن (Shén) متمرکز خواهد بود."
سپس در توضیح آمده است:
" ما بر اساس تفکر چینی، دارای دو گونه ذهن هستیم. یکی ذهن احساسی (emotional mind) که شین (xīn) خوانده می شود و دیگری ذهن خردمند که ای (yì) خوانده می شود. شین (xīn) شما را تحریک، غمگین و خوشحال کرده و با احساسات سر و کار دارد در حالیکه ای (yì) شما را آرام کرده و قدرت تفکر منطقی را به شما می دهد. به این دلیل شین (xīn) به حالت yang طبقه بندی می شود و ای (yì) به حالت این (yin). یانگ به شما نیرو را عرضه می دارد در حالی که ای (yì) نحوه بروز و نمود آن قدرت را کنترل می کند. در جامعه چی کونگ چین، شین (xīn) با میمون مقایسه می شود و ای (yì) با اسب. به همین سبب است که اغلب در متون قدیمی عبارات شین-میمون (xin-monkey) و ای-اسب (Yi-horse) دیده می شود (Xīn yuán yì mă) ."
و در ادامه می آورد:
"اگر تنها شین (xīn) فعال بوده و ای (yì) نمود نداشته باشد، آنگاه اگر چه احساس و نیروی محرکه قوی است، ممکن است شما در هنگام مبارزه خود را در معرض قرار داده و این فرصتی در اختیار حریف شما خواهد بود. در این صورت شما احساسی مبارزه می کنید. در حالیکه اگر ای (yì) بدون اثر شین (xīn) حاضر باشد، با اینکه ای (yì) متمرکز و تصمیمات روشن خواهد بود، به دلیل پایین بودن و کمبود احساس (روح رزم و مبارزه) روحیه مبارزه شما ضعیف خواهد بود. در این صورت شما از ترس ابهت حریف خود، از او شکست خواهید خورد. از آنچه در بالا آمد می دانیم که دائو در هماهنگی، همکاری و تعامل متقابل این-یانگ است. این بدان معناست که دائوی تای چی هماهنگی متقابل شین (xīn) و ای (yì) می باشد."
همانطور که در بالا آمد این مطالب از کتاب "تئوری تای چی چوآن دکتر یانگ جویینک مینگ" آورده شده است. یانگ جویینگ مینگ در این کتاب نظریات شخصی خود را که حاصل بیش از چهل سال تحقیق، تمرین و آموزش تای چی چوآن می باشد را نگاشته و در اختیار علاقمندان قرار داده است.]
به هم پیوسته و بدون گسستگی
Xiāng lián bù duàn.
Linked without breaks.
در خانواد هنرهای رزمی بیرونی (external martial arts) نیروی (jin) مورد استفاده، نیروی پس زایشی (واقع شده پس از تولد، Hòutiān jìn) زمخت، ناآزموده و بی روح می باشد. بنابراین دارای ابتدا و انتها (شروع و توقف) بوده، زمانی در حال انجام است و زمانی متوقف می شود. هنگامی که نیروی ابتدایی (Jiù Lì) به اتمام رسیده و مصرف شده، نیروی پسین (xīn Lì) هنوز زاده نشده است. در این هنگامه و لحظه، او به آسانترین شکل ممکن می تواند مورد تهاجم و حمله قرار گیرد. تای چی چوآن از ای (yì) به جای لی (Lì) بهره می برد. از آغاز تا پایان پیوسته و بدون توقف در حرکت دوره ای مدام می باشد. همانطور که در مفاهیم کلاسیک تای چی آورده شده است: "همانند رودخانه ی طویل و بزرگ (رودخانه یانگ تسه)، روان و بی انتها در جریان است." همچنین گفته شده است: "انرژی را به مثابه ریسیدن ابریشم حرکت دهید." این کلمات اشاره به دوخته شدن تمامی آن [حرکات درونی و بیرونی] توسط چی (Qi) واحد دارد.
در حرکت، جویای سکون باش
(در حرکت جویای بی حرکتی باش)
(سکون را در حرکت جستجو کن)
Dòng zhōng qiú jìng.
Seek stillness in motion.
خانواده ی هنر های رزمی بیرونی (External martial arts) تاکید بالایی روی حرکات پرشی و گام برداشتن داشته و به آنها به چشم نوانایی می نگرند. چی (qì) و قدرت بدنی (Lì) خو را به تمامی صرف می کنند، طوری که بعد از تمرین با کمبود نفس مواجه می شوند. تای چی چوآن جهت کنترل حرکت از سکون استفاده می کند. حتی هنگام حرکت سکون وجود دارد. بنابراین در هنگام تمرین و اجرای فرم، هر چه آرامتر، بهتر. هنگامی که به آرامی تمرین می کنیم نفس کشیدن ما عمیق و طولانی می گردد و چی (qì) در دان تیان (dāntián) نشست می کند. بدین سبب شخص از فشار و صدمه به سیستم گردش خون جلوگیری می کند. هنرجویان بایستی به دقت به تفکر در این مورد بپردازند، سپس معنی آنرا دریابند.
[توضیحات استاد یانگ جون (نسل ششم خاندان یانگ) در این مورد بسیار روشن گر می باشد. بخشی از آن به اختصار در پایین آورده شده است:
"در برگردان این اصل به نظر من باید گفت: "بدن در حال حرکت کردن است، ذهن آرام می گیرد (در سکون)، یافتن تعادل درونی و قرار گرفتن در نقطه مرکز." منظور از تعادل، فیزیکی نیست بلکه ذهن شما بایستی در تعادل باشد و این همان قرار گرفتن در نقطه ی مرکز است. هنگامی که ذهن شما آرام است، اساساً به گونه ای واقع می شود که شما فکر نمی کنید، اما فکر می کنید. ما گمان می کنیم که فکر نمی کنیم اما فکر می کنیم. فکر نکردن به این معنی است که شما به همه چیز فکر می کنید. به محض اینکه یک فکر خاص را تفکر کنید چیز دیگری را از دست داده اید. اگر شما در مورد اینجا فکر کنید آنطرف دیگر را از دست می دهید، در این حالت شما در مرکز قرار ندارید. فکر نکنید، ذهن خود را آرام نگه دارید. در حقیقت ذهن آرام آگاهی شما را افزایش می دهد. چون شما فکر نمی کنید تمرکز شما افزون می گردد. با تمرکز بر روی یک چیز، چیز دیگری را از دست می دهید. این حالت از آرامش ذهن به این معنی نیست که شما هیچ فکری در سر ندارید، شما در یک حالت از آمادگی همیشگی قرار دارید."
با توجه به سخنان استاد یانگ جون این مسئله بسیار روشن و واضح می نماید و بایستی با تمرین مداوم و آگاهانه آنرا درک نمود.]
1- فرهنگ چینی چگونه با تای چی درهم آمیخته است؟
2- وجه تمایز هنرهای رزمی درونی و بیرونی در چیست؟
سوال نخست: فرهنگ چینی چگونه با تای چی درهم آمیخته است؟
فرهنگ سرزمین چین از ای-جینگ [کتاب کلاسیک تغییر] و مکاتب فلسفی گوناگون توسعه و تکامل یافته است.
[در ادبیات چینی آثاری که از ارزش بالای معنوی و تاریخی برخوردارند به کلاسیک (Jīng) تعبیر می شوند.]
تای چی از ووجی (Wuji) سرچشمه گرفته (زاده می شود) و سرمنشا حالات حرکت و سکون می باشد. تای چی مادرِ این-یانگ (yin-yang) است، در حرکت این و یانگ متکثر (دوگانه) می گردند و در سکون به یگانگی می رسند. [بخشی از یکی از متون کلاسیک تای چی اثر وانگ زونگ یوئه.]
پنج عنصر (Wŭ xíng):
پنج عنصر عبارتند از: آتش (Huŏ)، آب (Shuĭ)، فلز (Jīn)، چوب (Mù) و زمین (Tŭ).
[چرخه آفرینش و زایش]
آتش، زمین را می پروراند.
زمین، فلز را بوجود می آورد.
فلز روان می شود و آب را تغذیه می کند.
آب، چوب را می پروراند.
چوب، آتش را تغذیه می کند.
[چرخه کنترل و نابودی]
آب آتش را خاموش می کند.
آتش، فلز را ذوب می کند.
فلز، چوب را تکه تکه می کند.
چوب، در زمین نفوذ می کند و در آن شکاف ایجاد می نماید.
زمین، آب را سد می کند.
طب چینی از این-یانگ (yin-yang) و همچنین از پنج عنصر (Wŭ- xíng) استفاده می کند. به عنوان نمونه، قلب/آتش، کبد/چوب، کلیه/آب. هنگامی که دچار بیماری می شویم، این-یانگ (yin-yang) در تعادل نیستند.
سوال دوم: وجه تمایز هنرهای رزمی درونی و بیرونی در چیست؟
در هنرهای رزمی بیرونی، شخص بایستی قوی تر و سخت تر از حریف خود باشد تا بر حریف غلبه کند. هنرهای رزمی درونی شامل تای چی، شینگ-ای و باگوا می باشند. ما از روشهای نرم، جهت پرورش بدنی نرم و انعطاف پذیر استفاده می کنیم، انرژی حریف را دنبال نموده و تسلیم شدن را می آموزیم. درون و بیرون با یکدیگر در هماهنگی است.
1- پس از آموختن فرم دست، چه چیزهای دیگری را یاد می گیریم؟
2- تویی شو (Tuī Shŏu) چیست و اصول بنیادی آن کدام است؟
3- چه فرم ها و انواعی از تویی شو توسط خاندان یانگ آموزش داده می شود؟
4- کدام سلاح ها جزء تای چی اصیل خاندان یانگ می باشند؟
6- نشست بی بار (Xū bù ، empty stance) چیست؟
7- آیا هنگامی که تای چی تمرین می کنیم بایستی بر روی تنفس خود تمرکز کنیم؟
8- چه موارد دیگری را بایستی در زمانی که به تای چی می پردازیم در خاطر داشته باشیم؟
9- بدن در حین تمرین تای چی چوآن چگونه باید حرکت کند؟
10- چگونه باید بالا تنه را سبک و پایین تنه را سنگین و استوار نگاه داریم؟
11- چطور چی (qi) خود را فرو نشانده و در حالت فرو نشسته نگاه داریم؟
12- منظور از دچار شدن به وزن مضاعف (shūang zhòng ، Double weighting) چیست؟
13- گاهی اوقات از تای چی با نام "مشت بلند" یاد می شود. معنی مشت بلند چیست؟
14- سه گنجینه نفیس بدن انسان چیست؟
15- جینگ (Jīng ،جوهره حیات و زندگی) چیست؟
16- ارتباط جینگ (Jīng) و چی (qi) چگونه است؟
18- چگونه می توانیم شن (shén) را برانگیخته کنیم؟
20- کدام خصایل اخلاقی را بایستی دنبال کنیم؟
سوال نخست: پس از آموختن فرم دست، چه چیزهای دیگری را یاد می گیریم؟
هنرجویان فرم دست، تویی شو (Tuī Shŏu) و فرم سلاح (شمشیر دو لبه جییِن (Jiàn)، شمشیر یک لبه دائو (Dāo) و چوب بلند) را می آموزند. فرم دست، پایه و اساس تمامی فرم های دیگر است. پس از آموختن فرم دست، هنرجو با پیشرفت حاصل شده به آموختن تویی شو(Tuī Shŏu) می پردازد. تویی شو به هنرجو می آموزد چگونه هشت انرژی ای را که در فرم دست آموخته در مواجهه با حریف تمرینی بکار ببندد. شمشیر جییِن (Jiàn) و شمشیر دائو (Dāo) نحوه استفاده از سلاح را به هنرجو می آموزد. در فرمهای جییِن (شمشیر دولبه) و دائو (شمشیر یک لبه) همچنین باید ده اصل بنیادی را سرلوحه قرار داد، ضمن حفظ خصوصیات فرم که شامل "گشاده، با سرعت یکنواخت، زیبا و باوقار" می باشد. فنون شمشیر جییِن (Jiàn) چابک، منعطف، واضح و روشن، سرزنده و جاری هستند و در شمشیر دائو (Dāo) فنون سنگین، پرقدر، سرشار از انرژی و نشان دهنده روح قوی [اجرا کننده] هستند.
سوال دوم: تویی شو (Tuī Shŏu) چیست و اصول بنیادی آن کدام است؟
اصول بنیادی تویی شو عبارتند از:
- چسبیدن (Zhān)
- پیوستن (Nián)
- متصل شدن (Lián)
- دنبال کردن/ پیروی کردن (Suí)
و همچنین
- مقاومت نکردن (Bù Dĭng) [در برابر نیروی وارده حریف]
- رها نکردن [حریف] و جدا نشدن (Bù diù) [از او]
اگر حریف تو حرکت نکند تو نیز حرکت نمی کنی. هنگامی که حریف تو شروع به حرکت می کند، تو با تاخیر حرکت می کنی و زودتر می رسی [او را کنترل می کنی].
[همانطور که در "شعر تویی شو" که یکی از چند متن کلاسیک تای چی می باشد، آمده است:
Zhān Nián Lián Suí Bù Diū Dĭng
"چسبیدن، پیوستن، متصل شدن، دنبال کردن، بدون جدا شدن و مقاومت کردن"
همانطور که از متن بالا معلوم است نویسنده تمامی اصول تویی شو را پشت سر هم ذکر کرده است.]
سوال سوم: چه فرم ها و انواعی از تویی شو توسط خاندان یانگ آموزش داده می شود؟
دو فرم تویی شو آموزش داده می شود: گام ثابت و گام متحرک.
سبک یانگ پنج نوع تویی شو را شامل می شود:
- فرم تک دستی با گام ثابت
- فرم دودستی با گام ثابت
- گام متحرک - پاها به حالت مستقیم حرکت می کنند
- گام متحرک - پاها به حالت ضربدری حرکت می کنند
- گردش بزرگ (big rollback)
سوال چهارم: کدام سلاح ها جزء تای چی اصیل خاندان یانگ می باشند؟
سبک سنتی و اصیل خاندان یانگ تعداد محدودی سلاح را شامل می شود. در یک طبقه بندی می توان آنها را به دو گروه تقسیم کرد: سلاحهای با دسته ی بلند و دسته ی کوتاه (long &short handled). سلاحهای دسته کوتاه شامل فرم سنتی 67 حرکتی شمشیر جییِن (Jiàn) و فرم سنتی 13 بخشی دائو (Dāo) می باشند. [در فرم 13 بخشی شمشیر دائو، هر بخش شامل چندین حرکت می باشد. گاهی اوقات برخی به اشتباه از آن به عنوان فرم 13 حرکتی یاد کرده اند که صحیح نیست.]
در مورد سلاحهای دسته بلند، خاندان یانگ سابقاً فرم 13 حرکتی نیزه را آموزش می داد، اما بعدها به دلایل ایمنی سرنیزه را از روی سلاح برداشت و در نتیجه سلاح تبدیل به چوب بلند شد. فنون چوب بلند درست همانند فنون فرم نیزه ی اصلی حفظ شده اند و یکسانند. بعدها تمرین فرم چوب بلند تبدیل به روشی جهت پرورش توانایی انتقال و صدور انرژی (Fă Jìn) گردید. از آن به "دو گان (dou gan)" یا "چوب لرزان" یاد می شود.
سوال پنجم: نشست کمانی (gong bù) چیست؟
استقرار یا نشست کمانی مشابه استقرار یک کماندار است. زانوها و نوک پاها (پنجه ها) در یک امتداد قرار می گیرند و زانوها از نوک انگشتان پا [پنجه ی پا] نمی گذرند. پای پشتی مستقیم و صاف است اما [مفصل زانو] قفل نشده است. فاصله ی عرضی بین پاها به اندازه عرض شانه های شخص می باشد. پاهای جلو و عقب در استقرار ریشه دوانیده اند [استقرار مستحکم و استواری دارند]. اگر فاصله ی عرضی بین دو پا کمتر از عرض شانه ها باشد در استقرار ثبات وجود نخواهد داشت. پنجه ی پاهای عقب به سمت گوشه با زاویه ی 45 درجه اشاره دارند. وزن بدن به صورت شصت (60) درصد روی پای جلو و چهل (40) درصد روی پای عقب تقسیم می گردد.
سوال ششم: نشست بی بار (Xū bù) چیست؟
[تلفظ صحیح آن شو بو است. اما اسم کامل این استقرار شو- شی بو (Xū-shí bù) می باشد که برگردان صحیح آن نشست پر-خالی است که اشاره به حالت پاها در این نشست دارد که یکی پر و دیگری خالی می باشد. Xū به معنی خالی، تهی و بی بار است و shí به معنی پر می باشد. به اختصار شوبو (Xū bù) خوانده می شود.]
در نشست بی بار پای عقب و پنجه آن اشاره به گوشه [زاویه 45 درجه] و پای جلو رو به جهت مستقیم است. پای جلو زمین را با پنجه ها و یا پاشنه لمس می کند. بیشتر وزن را پای عقب تحمل می کند و وزن کمی روی پای جلو قرار دارد. زانوی پای عقب و نوک پا و پنجه در یک امتداد قرار دارند. پاشنه های پاها در دو طرف خط مرکزی بین دو پاشنه پای عقب و جلو قرار می گیرند و این خط را نبایستی قطع کنند. در نتیجه [نسبت به نشست کمانی] فاصله عرضی بین دو پا ناچیز است. وزن بدن به صورت هفتاد (70) درصد روی پای عقب و سی (30) درصد روی پای جلو تقسیم می گردد. بدن [بالا تنه] نباید به سمت عقب متمایل شود و مرکزیت بایستی مد نظر قرار گیرد.
سوال هفتم: آیا هنگامی که تای چی تمرین می کنیم بایستی بر روی تنفس خود تمرکز کنیم؟
تنفس طبیعی و یکنواخت است. چی (qì) را در دان تیان (dān tián) نشست می دهیم. ما [خاندان یانگ] در خصوص هماهنگ سازی تنفس با حرکات، زیاد صحبت نمی کنیم. در حرکات بلند تنفس بایستی طبیعی انجام شود. تنفس خود را قطع نکنید [یا نگه ندارید تا تنفس با حرکت هماهنگ گردد] چون انرژی متوقف می گردد، چی (qì) متوقف می گردد، بنابراین حرکات و تنفس بایستی طبیعی صورت گیرد. تنها در حرکات ساده تنفس در هماهنگی با حرکت قرار می گیرد.
سوال هشتم: چه موارد دیگری را بایستی در زمانی که به تای چی می پردازیم در خاطر داشته باشیم؟
دهان: دهان را بسته نگه دارید در عین اینکه بسته نیست. به طور طبیعی بسته است. هنگامی که دهان خشک باشد، این (Yin) کافی نیست و در نتیجه یانگ (Yang) نیز نخواهد بود.
شکل دستها: کمی بالا آمده، کشیده شده، انگشتان خم، فاصله کمی بین انگشتان. کف دست نیز به همین شکل می باشد. نبایستی بیش از اندازه نرم و یا [بیش از اندازه] سخت باشد.
رها کردن (relax): به خاطر داشته باشید مفاصل، تاندونها و استخوانها باز و گشاده باشند و در حین تمرین تمامی بدن را به شکل یک واحد، یکپارچه کنند. تای چی یک تمرین "تمام-بدنی" [تمام بدن به صورت یک واحد یکپارچه] است. ناحیه کمر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا که تمام بدن شما را هدایت می کند. انرژی از ریشه که در کف پا قرار دارد حرکت کرده، توسط پاها تقویت شده، بوسیله کمر هدایت می شود و در دستها نمود پیدا می کند.
سوال نهم: بدن در حین تمرین تای چی چوآن چگونه باید حرکت کند؟
بالا تنه سبک، میان تنه انعطاف پذیر و پایین تنه سنگین و استوار.
سوال دهم: چگونه باید بالا تنه را سبک و پایین تنه را سنگین و استوار نگاه داریم؟
جهت سبک کردن و سبک نگاه داشتن بالا تنه، نیروی زیادی صرف نکنید.
چی (qì) خود را فرنشانید تا پایین تنه سنگین بماند.
سوال یازدهم: چطور چی (qi) خود را فرو نشانده و در حالت فرو نشسته نگاه داریم؟
نفس خود را نگاه ندارید (حبس نکنید)، به طور طبیعی تنفس کنید، هنگامی که در آرامش باشید، چی (qi) شما به طور خودکار فرو می نشیند.
سوال دوازدهم: منظور از دچار شدن به وزن مضاعف (Double weighteing, shūang zhòng) چیست؟
وزن مضاعف بدین معناست که "پر" و "خالی" شما روشن نیست. این حالت شما را دچار موقعیتی می کند که نمی توانید خود را از وضعیت پر به خالی (و بالعکس) منتقل کنید و در نتیجه انعطاف پذیر و چابک نخواهید بود. تنفس شما را از حالت طبیعی خارج می کند، انرژی شما را خشک و سفت و سراسربدن شما را بدون انعطاف می نماید.
[در یکی از مون کلاسیک تای چی اثر وانگ زونگ یوئه، در خصوص وزن مضاعف صحبت شده است. آوردن آن موجب آشکار شدن هر چه بیشتر این مبحث می شود:
"هنگامی که کسانی را مشاهده می کنیم که برای سالیان متمادی مهارت خود را پرورش داده اند اما ناتوان از بکارگیری این خنثی سازی (بی اثر سازی، neutralization) هستند و عموماً از دیگران شکست می خورند، ریشه آنرا باید در عدم درک و آگاهی نسبت به عیب وزنِ مضاعف دانست. اگر می خواهید از این عیب جلوگیری کنید می بایست این - یانگ (Yin-Yang) را بشناسید و بدانید. پیوستن (Nián ، یکی از چهار اصل تویی شو)، تسلیم شدن (to yield) است و تسلیم شدن، پیوستن. این (yin) از یانگ (yang) جدا نمی شود، یانگ (yang) از این (yin) جدا نمی شود. با درک این همکاری متقابل این- یانگ شما به فهم انرژی (dŏng jìn) نایل می شوید. پس از فهم انرژی، هر چه بیشتر تمرین و ممارست داشته باشید مهارت شما بیشتر خواهد شد. با جذب و درک از طریق تجربه [برگردان کلمه ی استفاده شده در متن چینی به فارسی "با قلب خود درک کردن" ، "با قلب خود به خاطر سپردن بدون واسطه ی کلمات" می باشد] و اندیشیدن به آن، به تدریج به آنچه در ذهن و دل می خواهید دست می یابید."
متنی که به آن اشاره شد و برگردانِ قسمتی از آن نیز در بالا آمده است، از متون بسیار مهم تای چی می باشد، که در کنار سایر متون کلاسیک تای چی، خواندن و درک آنها برای تای چی کاران بسیار تاکید شده است.]
سوال سیزدهم: گاهی اوقات از تای چی با نام "مشت بلند" یاد می شود. معنی مشت بلند چیست؟
در فرم تای چی انرژی به طور پیوسته در حرکت است، متوقف نمی شود. همانند حرکت ابرها، هرگز نمی ایستد و متوقف نمی شود. این نام در مورد هنرهای رزمی دیگر، به این معناست که فرم سریع است؛ با حرکات بزرگ و گشاده؛ اما در مورد تای چی معنی آن این است که انرژی مانند آب در جریان و حرکت است، همانند ابرها.
سوال چهاردهم: سه گنجینه نفیس بدن انسان کدامند؟
- جینگ (Jing)
- چی (Qi)
- شن (Shén)
- تجمیع شِن جهت توسعه دادن چی
Accumulate shen to promote Qi
- تجمیع چی جهت توسعه دادن جینگ
Accumulate Qi to promote Jing
- تصفیه (پاک و خالص) کردن جینگ و تبدیل آن به چی (Qi)
Refine Jing until it become Qi (Liàn Jīng Huà Qì)
- تصفیه (پاک و خالص) کردن چی و تبدیل آن به شِن
Refine Qi into Shen (Liàn Qì Huà Shén)
- تصفیه (پاک و خالص) کردن شِن و تبدیل کردن (برگرداندن) آن به هیچ
Refine shen to emptiness (Liàn shén Huà/(făn) xū)
این راه تقویت، پشتیبانی و افزودن جینگ (Jīng)، چی (Qi) و شن (Shén) بدن می باشند.
سوال پانزدهم: جینگ (Jīng ، جوهره ی حیات و زندگی) چیست؟
جینگ (Jīng) یکی از عوامل بنیادی بدن انسان است و بنیان فعالیت ها حیاتی می باشد. آن چیزی است که ما از خورشید، ماه و تغذیه دریافت می کنیم [ که در اصطلاح به آن جینگ پس زایشی یا post-natal اطلاق می شود. در برابر جینگ ای که در حین تولد کسب می کنیم که جینگ پیش زایشی یا pre-natal نامیده می شود]. در جفتِ جینگ (Jīng)/چی (qì)، جینگ بیشتر این (yin) است.
سوال شانزدهم: ارتباط جینگ (Jīng) و چی (Qì) چگونه است؟
معنای چی (Qì) به طور ساده، زندگی است؛ حیات از تجمع و گردهمایی چی (Qì) آغاز و مرگ به دلیل پراکنده شدن چی (Qì) حادث می شود. نیرویی است که پیشبرد فعالیتهای بدن انسان را باعث می شود. چی (Qī) و جینگ (Jīng) با هم وجود دارند؛ آنجا که چی (Qì) وجود دارد، جینگ حضور دارد. آنجا که جینگ (Jīng) وجود دارد، چی (Qì) حضور دارد. چی (Qì) به مثابه انرژی است. چی بیشتر یانگ (yang) است [در جفت جینگ/چی].
شن (Shén) از چی و جینگ به دست می آید، به علاوه ی اینکه بنیادی مشهود دارد (شن= چی + جینگ). شن تجلی بیرونی و نمود مشارکت جینگ و چی می باشد. آنجا که چی قوی [و سرشار] است، شن خواهد بود. آنجا که چی حضور ندارد [ضعیف است] شن ضعیف خواهد بود. شن به همراه جینگ و چی در حرکت است. جوهر شن (substance of Shén) در صورت بدنی نمودار می گردد.
سوال هجدهم: چگونه می توانیم شن را برانگیخته کنیم؟
با پیروی کردن از ده اصل بنیادی تای چی خاندان یانگ، سراسر بدن رها و آزاد (song) و گشاده است که به جینگ شن (Jīng shén) مجال برانگیخته شدن و برآمدن را می دهد. شِنِ شما از قلب شما برمی خیزد و از طریق چشمان شما ظهور و بروز می یابد. شما باید با استفاده از توجه، تمرکز و نیت (آگاهانه) شن خود را برانگیزید.
سوال نوزدهم: وو-دِ (Wŭ-Dé، آداب و خصایل رزم) چیست؟
وو-دِ (آداب و خصایل رزم) سلوک نامه (اخلاق نامه/آداب نامه)ای محرز برای رزمی کاران می باشد و دو زمینه ی اصلی را در بر دارد: کردار و پندار رزمی کاران.
در کردار شخص باید تواضع، احترام، درستکاری، امانت داری و وفاداری را ادا کند.
در پندار شخص باید دارای اراده، تحمل، پشتکار، صبر و شجاعت باشد.
سوال بیستم: کدامین خصایل اخلاقی را می بایست دنبال کنیم؟
انسانی خوب باشیم، به دیگران احترام بگذاریم و به خصوص به پیش کسوتان و بزرگترها.
منابع پیشنهادی جهت مطالعه:
- "هنر رزم" اثر سون تزو
- "ای- جینگ (یی چینگ، کتاب کلاسیک تغییر)"
- "چگونه به تمرین تای چی چوان بپردازیم" اثر یانگ چنگ فو
- "سبک یانگ تای چی چوآن" اثر یانگ جنگ دو
- "کسب مهارت در سبک یانگ تای چی چوآن" اثر فو جونگ وِن
- لوح فشرده (DVD) فرم سنتی (103 حرکتی) خاندان یانگ اثر یانگ جون
- کتابهای طب چینی
- کتابهایی در ارتباط با فرهنگ و تمدن سرزمین چین