تای چی چوان سنتی خاندان یانگ

تای چی چوان: شرحی بر نام و معنا

تای چی چوان: شرحی بر نام و معنا

Taijiquan: Explanation of the Name

and Definition

 نویسنده: جنگ من چینگ (Zheng Manqing)

برگردان از چینی به انگلیسی: بنجامین پانگ جنگ لو (Benjamin Pang Jeng Lo)، مارتین این (Martin Inn)

برگردان به فارسی: مقداد عبدی (Meghdad Abdi)

پیش گفتار (Foreword):

نوشتار حاضر، که برگردان بخش کوتاهی از یکی از کتاب های استاد جنگ من چینگ (Cheng Tzu's Thirteen Treatises on Taijiquan) می باشد و در شرح تای چی چوان نگاشته شده، تلاشی در راستای شناساندن و معرفی تای چی چوان به علاقمندان و آندسته از عزیزانی است که قصد آموختن این هنر ارزشمند را داشته و یا علاقمند به آشنایی بیشتر و تحقیق و مطالعه در خصوص تای چی چوان هستند. همچنین امید است برای تای چی کاران از مبتدی تا منتهی مفید واقع گردد. استاد جنگ من چینگ از شاگردان استاد یانگ چنگ فو (Master Yang Cheng Fu)، به مدت شش سال روز و شب در محضر ایشان به یادگیری و کسب دانش مشغول بود. او در کنار پرداختن به تای چی چوان در زمینه هنرهای نقاشی، شعر، خوشنویسی و طبابت نیز استاد بود و به همین سبب او را "استاد هنرهای پنج گانه" (Master of Five Excellences) می خواندند.

ایشان از اولین اساتیدی بود که تای چی چوان را به کشور آمریکا معرفی نمود و برای سالیان به آموزش و گسترش آن پرداخت. او در گذشته به مدد تای چی چوان توانسته بود بر بیماری سخت خود غلبه کند و در نتیجه عمیقا احساس می کرد که این هنر برای همگان سودآور و سلامتی بخش است. به همین سبب بسیار مُصِر و علاقمند به گسترش آن برای عموم بود. بسیاری از اساتید مشهور کنونی آن کشور برای نخستین بار توسط ایشان با دنیای تای چی آشنا شدند. به سبب تلاشهای صادقانه و بی دریغش و مهارت بسیار بالا و دانش عمیق او از تای چی شهرت بسیاری در میان تای چی کاران کسب نمود. با این وجود تای چی ای که او ارائه نمود در مقایسه با استادش و سایر اساتید خاندان یانگ تفاوتهای آشکاری دارد. این تفاوت ها تا بدان جاست که از تای چی او با نام سبک جِنگ من چینگ یاد می شود که خود نشان دهنده ی میزان تفاوت آن با تای چی سبک خاندان یانگ است. در اینجا هدف از آوردن کلام ایشان استفاده نظری جهت معرفی تای چی با قلم توانمند این استاد به علاقمندان است. آن دسته از دوستانی که مایل به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ی فعالیت ها و تای چی این استاد می باشند می توانند با جستجو در اینترنت و نیز از طریق کتاب های به جا مانده از ایشان اطلاعات کافی بدست آورند.

امید است مقاله حاضر به جهت سادگی کلام، ژرفنا و گویایی آن در عین حفظ اختصار در بیان، باب آشنایی درخوری برای تای چی کاران و علاقمندان عزیز باشد. شایان ذکر است مطالبی که در داخل کروشه [ ] آورده شده است استنباط نویسندگان این وبسایت می باشد که جهت هر چه روشن تر بیان کردن مفهوم متن آورده شده است. در پایان و پیش از شروع، پیشنهاد می کنیم مقاله "بیان صحیح کلمه ی تای چی" را پیش تر مطالعه بفرمایید.

با سپاس،

مقداد عبدی

اسفند ماه سال 1391

تای چی چوان: شرحی بر نام و معنا

هنرهای رزمی با هدف افزایش حکمت، آگاهی و شجاعت ایجاد شده و توسعه یافته اند. در فلسفه سرزمین چین، تای چی (Taiji) مادرِ این (Yin) و یانگ (Yang) است. تای چی همه چیز را در بر دارد. نام هنر رزمی ما برگرفته از این تای چی (Primordial Taiji) است. در کتاب (کلاسیک) تغییر (ای جینگ) بیان شده که از تای چی، لیانگ ای (Liang Yi، نیرو های دوگانه ی نخستین) متولد می شوند: این (Yin) و یانگ (Yang). نهایت این (Yin)، یانگ را به وجود می آورد و نهایت یانگ این (Yin) را. در تناوب و گردش بین سختی و نرمی، حرکت و سکون، هر یک تا کرانه و نهایت خود می رسد.

برخی از مردم که گرایش به مبارزه و درگیری دارند، علاقمند به استفاده از هنرهای رزمی جهت نبرد هستند. پیروزی یا شکست توسط سطحی نسبی از مهارت های رزمی رقم می خورد. این گونه افراد همواره از نیروی سخت جهت ضربه زدن و از فنون و تکنیک های سریع برای کنترل حریف استفاده می کنند. این نهایت یانگ (Extreme Yang) است، نهایت سختی. اگر دیگری نیز برای مقابله به سختی روی آورد، آنگاه بی شک هر دو طرف [به نسبت] شکست خورده و صدمه می بینند. این راه و روش یک استاد بزرگ نیست. بنابراین، آنجا که دیگران به سختی روی می آورند، من با به کار گرفتن نرمی، (سختیِ) آنها را بی اثر می سازم. آنجا که دیگران برای حمله به حرکت در می آیند، من از سکون مدد می گیرم، حمله را به انتظار نشسته و آنرا بی اثر می سازم. نهایت نرمی و سکون، ثمره و دست آورد این (Yin) می باشند. هنگامی که یانگ در نهایت خود با نهایت این (Yin)  روبرو می شود، یانگ همواره شکست خواهد خورد. در این مورد لائوتزو (Lao Zi) گفته است: "نرم و انعطاف پذیر همواره بر سخت و نیرومند چیره می گردد."

بنابراین من می گویم: "برای آموختن تای چی چوان در ابتدا بایستی بر روی شکست (خوردن) سرمایه گذاری کرد." زمانی که شخص می آموزد بر روی شکست (خوردن) سرمایه گذاری کند، شکست به ضد خود و بزرگترین مزیت وی تبدیل خواهد شد. به عنوان نمونه، دندان ها سخت و زبان نرم و انعطاف پذیر است. وقتی دندانها و زبان با یکدیگر برخورد می کنند، به طور موقت زبان از کار می افتد [اشاره به بی حسی زبان در اثر ماندن میان دندانها، در اینجا منظور قدرت افزون دندانها در مقایسه با زبان است]. اما چون دندانها سخت هستند در نهایت می شکنند و زبان به دلیل نرمی و انعطافش باقی می ماند. این (مثال) منظور مرا روشن می سازد. [همین مفهوم را لائو تزو نیز به زیبایی در کتاب دائو دِ جینگ بیان می کند: "در این جهان، هیچ چیز چون آب نرم و انعطاف پذیر نیست. با این همه، هیچ چیز برتر از آن، یارای غلبه بر آنچه سخت است را ندارد."]

هرگز شخصی نبوده است که به فراگیری هنرهای رزمی بپردازد و در ابتدای امر تمنای پیروزی و برتری را در سر نداشته باشد. هم اکنون که می گویم "بیاموز تا بر روی شکست (خوردن) سرمایه گذاری کنی"، چه کسی حاضر به انجام چنین کاری است؟ سرمایه گذاری بر روی شکست (خوردن) به معنی اجازه دادن به دیگری برای استفاده از نیرو جهت حمله (به شما) است، در حالی که شما از کمترین مقدار نیرو برای دفاع از خود استفاده نمی کنید. بلکه نیروی حریف رابه بیرون هدایت می کنید تا بی اثر شود. بدین سان حین مبارزه هر حریفی را تا فاصله ی زیادی پرتاب خواهید کرد. متون کلاسیک از این مفهوم با نام دُونگ جین (dong jin، درک انرژی) یاد کرده و می گویند: "پس از درک و دریافت جین (Jin) هر چه بیشتر تمرین شود، مهارت بیشتر می شود." هنگامی که بتوانید آنچه را می پندارید به عمل در آورید، شما بیشترین فایده و بهره را خواهید برد. این ظرافت و کاربرد تای چی چوان بوده که با اصول فلسفه تای چی هماهنگی و مطابقت دارد. نخست این (اصول) توسط چانگ سان فُنگ مطرح و سپس به نسل های بعدی منتقل شد.

من این اسرار از استادم، یانگ چنگ فو، آموختم. من درک کردم که کارکرد تای چی چوان کاملا بر پایه ی اصول (فلسفه) تای چی است و اینکه این (Yin) و یانگ یکدیگر را بوجود می آورند و سختی و نرمی به یکدیگر تبدیل شده و بر هم غلبه می کنند. همگان می توانند این حقیقت را ببینند. (پس) دلایل خوبی برای استفاده از نام "تای چی" برای این هنر رزمی وجود دارد. تای چی چوان نه تنها می تواند بر سختی چیره گردد، بلکه می توان از آن جهت کنترل حرکت استفاده نمود. بهترین و با اهمیت ترین هنر رزمی است. ضعیف را یاری می کند تا نیرومند گردد، بیمار را تا درمان شود، و ترسو را شجاع و قوی دل می سازد. پرداختن به تای چی و تمرین آن افراد، مردم و کشور را نیرومند می سازد.

[خالی از لطف نیست اگر چند سطری بیشتر در مورد مفهوم کلیدی "سرمایه گذاری بر روی شکست (خوردن)" صحبت شود. استاد جنگ من چینگ در یکی دیگر از کتاب هایش در این مورد می گوید:

"سرمایه گذاری بر روی شکست (خوردن)، به همان معنا و مفهومی است که کنفسیوس (kǒngzǐ، کُونگ زی)، رام کردن و مطیع ساختن نفس (kèqi) می نامید. چگونه این معنا در زندگی (دنیا) ظهور و بروز می یابد؟ معنای آن در تسلیم شدن در برابر دیگران است، که موجب فرونشاندن و سرکوب خیره سری، تکبر، گرایش به نفس (egotism) و خودخواهی است. این اما امری ساده نیست. دوام آوردن در مسیر تمرینات انفرادی پیاپی در میانه ی ملزومات متعدد زندگی روزانه، موجب خود شکنی (و فروتنی) می شود. در تمرینات تویی شو هنرجو، به خصوص در سطوح پایینتر، بایستی شکست را در نوبت های فراوان و بسیاری بپذیرد. تسلیم شدن و چسبیدن و پیوستن به حریف، توسط شخص خودپرست (egotist) امکان پذیر نیست. نفس (ego) او زخم های ناشی از این (تسلیم) را، که پیش از تسلط و استادی بر این هنر بر او وارد می شود، بر نمی تابد. زیرا در اینجا به مانند زندگی، بایستی بر نفس چیره گشت اگر بر آنیم تا به مانند انسان در این خاک گام برداریم."

این سخنان اهمیت بسیاری در درک تای چی چوان دارد. به ما یاد آور می شود که نخستین گام برای آموختن تویی شو و به طور کلی تای چی چوان، زیر پا گذاشتن آگاهانه ی نفس (ego) می باشد که کلید تسلط بر این هنر است، و در نتیجه کنار گذاشتن تلاش برای غلبه بر حریف و بر هم زدن تعادل او. با داشتن این مفهوم در ذهن، خواندن این بخش که صحبتی در خصوص تویی شو از استاد یانگ جون می باشد، بسیار مفید خواهد بود.]