تای چی چوان سنتی خاندان یانگ

سوالات متداول

مطالب این بخش پاسخ های استاد یانگ جون (نسل ششم خاندان یانگ) به سوالات مهم و متداول می باشد که از ایشان پرسیده شده و در اینجا فقط تعدادی از آنها آمده است. شایان توجه است که این سوالات در زمان های متفاوتی با استاد یانگ در میان گذاشته شده و پیوندی بین سوالات وجود ندارد. بنابراین می توانید هر کدام را به صورت انفرادی مطالعه فرمایید. سوالات به گونه ای انتخاب شده که بیان کننده ی نقاط مهم و کلیدی مربوط به هنر تای چی چوان باشند. با این امید که مورد توجه و استفاده ی علاقمندان و تای چی کاران عزیز قرار گیرد.

مقداد عبدی

بهمن ماه ۱۳۹۱

 استاد یانگ جون، نسل ششم از اساتید خاندان یانگ

۱- کدام سلاحها بخشی ار تای چی اصیل خاندان یانگ می باشند؟

۲- گفته شده که یانگ لوچان، یانگ شاوهو و یانگ چنگ فو هر کدام فرمی با حرکات سریع را نمایش داده اند. آیا می توانید در خصوص فرم سریع خاندان یانگ (fast form) و نیز ست مبارزه دو نفره صحبت کنید و توضیح دهید؟

۳- پاسخ به سوالی از استاد یانگ جون در مورد مسابقات تویی شو و نقض اصول تویی شو در آن ...

۴- آنچنان که می دانیم هنگام اجرای حرکات فرم باید (در حرکت) پیوستگی داشته باشیم، از سوی دیگر باید معنای حرکت و نیت خود از اجرای آن نیز ظهور و بروز یابد. اما زمانی که سعی در نشان دادن معنا و نیت حرکت می نمایم تا حدی پیوستگی حرکت را از دست می دهم. لطفا در مورد چگونگی همگرا ساختن این دو مفهوم (در حین اجرای فرم) توضیح دهید.

۵- لطفا در مورد این نکته در "شعر تویی شو" صحبت کنید که چرا عنوان آن "شعر دست های کوبنده (打手歌، شعر دا شو)" است؟ آیا مبحث متفاوتی (از تویی شو) می باشد؟ آیا از آموزه ای صحبت می کند که باید بعدها  فرا بگیریم؟

۶- در حین اجرا و تمرین فرم، هنگامی که انرژی در جریان است، آیا (انرژی) در کانال ها (مریدین ها) جریان دارد؟ آیا ما باید سعی نماییم انرژی را در حال جریان در مریدین ها تصور و تجسم کنیم، یا باید تنها بر روی حرکات فیزیکی تمرکز نماییم؟

سوال نخست: کدام سلاحها بخشی ار تای چی اصیل خاندان یانگ می باشند؟

استاد یانگ جون: تای چی خاندان یانگ در حقیقت سلاحهای زیادی را در بر نمی گیرد. سبک سنتی و اصیل خاندان یانگ تعداد محدودی سلاح را شامل می شود. در یک طبقه بندی می توان آنها را به دو گروه تقسیم کرد: سلاحهای با دسته ی بلند و دسته ی کوتاه (long & short handled). سلاحهای دسته کوتاه شامل فرم 67 حرکتی شمشیر جییِن (Jiàn) و فرم 13 بخشی دائو (Dāo) می باشند. [در فرم 13 بخشی شمشیر دائو، هر بخش شامل چندین حرکت می باشد. گاهی اوقات برخی به اشتباه از آن به عنوان فرم 13 حرکتی یاد کرده اند که صحیح نیست.]

در مورد سلاحهای دسته بلند خاندان یانگ سابقاً فرم 13 حرکتی نیزه را آموزش می داد، اما بعدها به دلایل ایمنی سرنیزه را از روی سلاح برداشت و در نتیجه سلاح تبدیل به چوب بلند شد. فنون چوب بلند درست همانند فنون فرم نیزه ی اصلی حفظ شده اند و یکسانند. بعدها تمرین فرم چوب بلند تبدیل به روشی جهت پرورش توانایی انتقال و صدور انرژی (Fă Jìn) گردید. از آن به "دو گان (dou gan)" یا "چوب لرزان" یاد می شود.

سوال دوم: گفته شده که یانگ لوچان، یانگ شاوهو و یانگ چنگ فو هر کدام فرمی با حرکات سریع را نمایش داده اند. آیا می توانید در خصوص فرم سریع خاندان یانگ (fast form) و نیز ست مبارزه دو نفره صحبت کنید و توضیح دهید؟

استاد یانگ جون: در اصل، اعضای خاندان یانگ تنها در تمرینات دو نفره روی حرکات انفرادی شرکت می کردند و به اصطلاح یک فرم پیوسته دو نفره وجود نداشته است. یکی از شاگردان یانگ چنگ فو به نام چِن یَن لینگ فرمی دونفره به وجود آورد که از به هم پیوستن برخی از حرکات تکی که یانگ چنگ فو آموزش می داد و به نمایش می گذاشت تشکیل شده بود. در مورد فرم سریع نیز داستان به همین منوال است. اعضای خاندان یانگ فرم سریع نداشتند. برخی از شاگردان یانگ چنگ فو بودند که این فرمهای سریع را بوجود آوردند.

 سوال سوم: در پاسخ به سوالی از استاد یانگ جون در مورد مسابقات تویی شو و نقض اصول تویی شو در آن ...

استاد یانگ جون: هنگامی که ما به تویی شو می پردازیم، بایستی نخست نسبت به اهداف آن آگاهی کامل داشته باشیم. تای چی یک هنر رزمی است. به عنوان یک هنر رزمی هدف آن تمرین مبارزه آزاد نیز هست. تویی شو یک مرحله انتقالی از تمرین می باشد که جایگاه آن میان پرداختن به فرم و مبارزه آزاد است. به ما آموزش می دهد که چگونه به حریف خود گوش دهیم (گوش دادن به انرژی Tīng Jīn)؛ مرحله بعدی آن درک انرژی (Dŏng Jīn) است و در آخر درک و دریافت درونی است نسب به آنچه حریف قصد انجام آنرا دارد. بنابراین تویی شو یک وسیله پرورش و تمریناست و نه هدف نهایی. هنگامی که تویی شو می کنیم همچنان از یکسری شرایط و حدود پیروی می کنیم، و به خصوص به دنبال آموختن اصول چسبیدن، دنبال کردن (پیروی کردن)، مقاومت نکردن به طور مستقیم در برابر نیرو و رها نکردن و جدا نشدن از حریف هستیم. نظر شخصی من این است که در رقابت و مسابقه اشخاص به فکر رعایت کردن اصول و قوانین نخواهند بود بلکه به دنبال چگونگی غلبه بر حریف هستند. بدین صورت زیر پا گذاشتن اصولی که از ان سخن گفتیم [در مسابقات تویی شو] بسیار آسان به وقوع می پیوندد. هنگامی که شما قوانین و محدودیتهایی را که توسط برگزارکنندگان مسابقات وضع شده را به عنوان راه حل در نظر می گیرید، (بایستی توجه داشت) که عموماً برای داوران بسیار دشوار خواهد بود که بر روی جزئیاتی از قبیل اینکه "چه کسی تسلیم می شود، چه کسی در برابر نیرو مقاومت می کند و ..." متمرکز شوند. این شاید در بسیاری مواقع موجب بروز موقعیتهایی می شود که اشخاص از نیروی خود برای هل دادن در مسابقات استفاده می کنند. هنگامی که چنین شود زیر پا گذاشتن اساس، معنا و اصول تویی شو خواهد بود. به همین سبب اغلب رفتار بسیار متفاوتی را حین تمرین و در حین مسابقه مشاهده می کنیم.

 سوال چهارم: آنچنان که می دانیم هنگام اجرای حرکات فرم باید (در حرکت) پیوستگی داشته باشیم، از سوی دیگر باید معنای حرکت و نیت خود از اجرای آن نیز ظهور و بروز یابد. اما زمانی که سعی در نشان دادن معنا و نیت حرکت می نمایم تا حدی پیوستگی حرکت را از دست می دهم. لطفا در مورد چگونگی همگرا ساختن این دو مفهوم (در حین اجرای فرم) توضیح دهید.

استاد یانگ جون: هنگام اجرای فرم انرژی به طور پیوسته جاریست، اما در بعضی از افراد نمی توان نقطه پایان یک حرکت را (به وضوح) دید. زمانی که از جریان پیوسته انرژی صحبت می کنیم، منظور در (طول) یک حرکت است، و نیز بستگی به این دارد که آیا شما آزاد سازی انرژی را نشان می دهید یا خیر. در انتهای (هر) حرکت زمانی که انرژی را رها می سازید شما به نوعی یک لحظه توقف خواهید داشت. در چینی به آن (Si Ting Fei Ting) گویند، به مانند توقف ولی بدون توقف. این "توقف" یا مکث کوتاه به صورت عمدی و آگاهانه به اجرا در نمی آید بلکه در اثر رها سازی انرژی شما می باشد. 

در تمرینات، حرکات مان دارای تغییرات این-یانگ (Yin-Yang) است که در آن زمانی در حال ذخیره ی انرژی هستیم و زمانی دیگر در حال رها سازی انرژی. در (حرکات) برخی از افراد مشخص نیست کجای حرکت ذخیره انرژی پایان یافته و کجا انرژی رها می گردد. این بستگی به این دارد که شما قصد دارید در فرم خود چه چیزی را نشان دهید. برخی اجرایی روان تر و رقص گونه را می پسندند و روش دیگر نشان دادن مشخص و روشنی از تجلی انرژی (در اجرای حرکات) است.

بعضی عنوان می کنند که در سبک یانگ یا وو انرژی انفجاری (Fa Jin) حاضر نبوده و (در فرم) تجلی نمی یابد، اما این تعبیری کاملا درست نیست. انرژی در درون نهفته است، اما هر آنچه انجام می دهید برابر همان فرآیندی است که هنگام اجرای سریع (انفجاری) آن اجرا می نمایید. در فرم هر جا که رها سازی انرژی باشد معمولا همان نقطه ی پایان حرکت است. برخی از حرکات دو نقطه ی رها سازی انرژی دارند، مانند "حرکت گام برداشتن به جلو، رد کردن، باز داشتن و ضربه ی مشت". در این صورت دو مکث کوتاه در اجرای حرکت رخ خواهد داد. زمانی که رها سازی انرژی نداریم حرکت با جریانی پیوسته اجرا می گردد. زمانی که یک (حرکت) رها سازی انرژی را به پایان می رسانید باید مکث کوتاهی داشته باشید.

 سوال پنجم: لطفا در مورد این نکته در "شعر تویی شو" صحبت کنید که چرا عنوان آن "شعر دست های کوبنده (打手歌، شعر دا شو)" است؟ آیا مبحث متفاوتی (از تویی شو) می باشد؟ آیا از آموزه ای صحبت می کند که باید بعدها  فرا بگیریم؟

استاد یانگ جون: سوال خوبی مطرح کردید که به شکلی در پیوند با مراحل توسعه تویی شو است. آنچه امروز (در زبان انگلیسی) دست های پیش برنده (Push Hands) می نامیم در زبان چینی تویی شو (Tui Shou، 推手) نامیده می شود: تویی به معنای هل دادن (پیش بردن) و شو به معنای دست. در ابتدا تویی شو نامیده نمی شد. زمانی از آن با عنوان دست های چسبنده (Sticking Hands) یاد می شد چرا که شما مدام حس چسبیدن به حریف خود را دارید و به همین دلیل این نام را برگزیدند. زمانی دیگر با نام جیائو شو (Jiao Shou) خوانده می شد که جیائو در زبان چینی به مفهوم تبادل است: شما چیزی به من می دهید (وارد می کنید)، من چیزی به شما. در زمانی دیگر دا شو (Striking Hands) نامیده شد از این رو که وقتی دست حریف به سوی شما می آمد، شما آن را به سوی کناری می زدید (می کوبیدید). این چنین بود که نام آن را دست های کوبنده گذاشتند. این سیر نام های گوناگون آن می باشد.

امروز، شبیه به دست های پیش برنده (Pushing Hands) است، ما بیشتر از فن هل دادن استفاده می کنیم و کمتر ضربه می زنیم. شایان ذکر است که وقتی در زمان های دورتر به تویی شو می پرداختیم وارد کردن ضربه، مشت زدن، گرفتن و پیچاندن مجاز بود به استثنای ضربه ی پا. تمامی این فنون مجاز بودند، حتی امروز نیز همچنان این گفته پا بر جاست که، اگر حریف از شما جدا شد می توانید به او ضربه بزنید. بنابراین (این تغییرات باعث شد) تویی شو بیشتر بر تماس و ارتباط با حریف تاکید کرده و تبدیل به تمرینی ایمن تر گردد. اما این بدان معنا نیست که کاملا متفاوت از گذشته شده است. وقتی در یک لحظه مجالی می یابیم، به عنوان نمونه در گام های متحرک، وقتی در گردش بزرگ (Big Rollback) هستیم، زمانی هست که از حریف جدا می شویم. شما همواره در تماس با حریف خود نیستید و (در این لحظات) باید از حالت جدا از حریف به حالت در تماس با او باز گردید. شما باید این حرکات انتقالی را تمرین کنید چرا که در شرایط واقعی همیشه در تماس با حریفتان نخواهید بود. به همین منظور است که حرکاتی داریم که بین شما و حریفتان جدایی ایجاد می کند زیرا می خواهیم از حریف خود جدا شده و مجدد و به سرعت به او متصل شوید.

هنگامی که شما تا سطوح پایانی تویی شو پیش می روید بسیار شبیه مبارزه ی آزاد خواهد بود. حرکات پاها: کاملا مطابق حرکات حریفتان؛ هرگاه حریف شما حرکت می کند شما آزادانه با او حرکت می کنید. و در خصوص حرکات دست ها: زمانی متصل به حریف و زمانی جدای از او. حتی زمانی که جدا از حریف خود هستید، همچنان سعی در یافتن و اجرای حرکتی خواهید داشت که متصل به حریف شوید، اگر او به اندازه ی کافی به شما نزدیک شد.

بنابراین در عنوان "شعر تویی شو" از کلمه ی "دا شو(Striking Hands، 打手)" استفاده شده و اشاره به همان دارد که ما امروز تویی شو می نامیم. دقیقا همان است با نامی دیگر.

سوال ششم- در حین اجرا و تمرین فرم، هنگامی که انرژی در جریان است، آیا (انرژی) در کانال ها (مریدین ها) جریان دارد؟ آیا ما باید سعی نماییم انرژی را در حال جریان در مریدین ها تصور و تجسم کنیم، یا باید تنها بر روی حرکات فیزیکی تمرکز نماییم؟

استاد یانگ جون: پاسخ به این سوال به سادگی امکان پذیر نیست. دو روشِ پرداختن به تای چی چوان وجود دارد: یک، تمرین (به صورت) جینگ (ساکن،静،jìng) که تمرین به صورت ساکن است. و دیگر تمرین به صورت دونگ (در حرکت،動،dòng) که تمرین در حال حرکت است، مانند زمانی که به فرم می پردازیم. در تمرینِ جینگ، چی (qì) در مریدین ها گردش داشته و به "چهار گوشه" جریان پیدا می کند، در زبان، مو، ناخن ها و دندان ها ظهور و بروز می یابد. این چهار گوشه اجزایی هستند که بدن شما را می سازند که شامل خون (blood ،xue)، گوشت (flesh ،rou)، جینگ (تاندون ،tendon) و گو(bone، استخوان) هستند. زبان نمودِ گوشت در بدن شماست (ماهیچه ها، ... - زمانی که گوشت بدن شما قدرتمند باشد می توانید دندان خود را با فشار زبان از دهان خود به بیرون پرتاب کنید)، مو نمودِ چی و خون در بدن شماست (وقتی که چی شما نشست می کند می توانید حس کنید که موهای شما راست می شود)، ناخن ها نمودِ تاندون های بدن شماست (وقتی تاندون های قدرتمندی داشته باشید و شخصی دست شما را بگیرد می توانید حس کنید که ناخن در استخوان او فرو می رود)، و دندان ها نمودِ استخوان های شماست (وقتی استخوان های قدرتمندی داشته باشید می توانید لبه ی چاقو را با دندان هایتان بکنید). در طب چینی روشهای مشاهده، بو کردن، سوال از بیمار و خواندن نبض جهت تشخیص استفاده می شود. با استفاده از روش بررسی نبض، پزشک طب چینی می تواند ارگان های بیمار را حس کند و بر اساس این نبض تشخیص لازم را می دهد. به عنوان نمونه می تواند تشخیص دهد که آیا شما باردار هستید یا خیر. تای چی چوان و طب چینی بهم مرتبط و متصل هستند، این دو برآمده از یک ریشه و فلسفه هستند.

با نشست چی (qì) در دان تییِن و ذخیره ی آن، چی از طریق مریدین ها در سراسر بدن گردش پیدا می کند. هنگامی که دان تییِن سرشار و مالامال (از چی) باشد انرژی به همه جای بدن رسیده و گردش می کند. در حین تمرین فرم، باید بیشتر نسبت به بیرون آگاه باشید تا متمرکز به درون. وقتی تمرینات ساکن (جینگ) انجام می دهید می توانید به درون تمرکز کنید. هر تمرینی که انجام می دهید مانند قطره ی آبی است که در دان تییِن شما ذخیره می گردد (تمرینِ ذخیره ی انرژی - liàn gōng). وقتی ذخیره ی چی شما قوی باشد انرژی می تواند به "چهار گوشه" برسد. شما می توانید انرژی (گونگ) سرشار و قدرتمندی را در بدن خود با تمرینات روزانه بپرورانید. هر شخصی می تواند ذخیره ی انرژی خود را با تمرینات روزانه بپروراند. لزومی به دانستن چگونگی به گردش درآوردن چی نخواهید داشت، لزومی ندارد جریان چی را هدایت کنید. همانطور که وقتی در لیوانی آب بریزید و به این کار ادامه دهید، آب از لیوان سرریز می کند، انرژی نیز در نهایت سرریز خواهد کرد. بنابراین با ذخیره ی چی در دان تیان، (چی) به مرور گسترش پیدا کرده و به بیرون و جایی که مورد نیاز است جریان پیدا خواهد کرد. هنگامی که به تمرین فرم می پردازید باید بیشتر بر روی تغییرات این-یانگ تمرکز داشته باشید. با تمرکز بر روی بالا/پایین، باز/بسته تمرینات و حرکات شما حسی به مانند موج اقیانوس خواهند داشت. بدین سان چی شما با حرکات بیرونی تان جریان پیدا خواهد کرد.