جَن جوانگ: دروازه ای به درون
- مقالات
- نمایش از یکشنبه, 05 آبان 1392 22:56
- مقداد عبدی
- بازدید: 4588
جَن جوانگ: دروازه ای به درون
گفتگویی در خصوص مراقبه ی ایستاده با استاد یانگ جون
Zhan Zhuang: Gateway to the Internal
A Conversation about Standing Meditation with Master Yang Jun
مصاحبه کننده: اریک مدسون (Eric Madson)، با کمک سیلویا دمبراسکاس (Sylvia Dambrauskas)
برگردان به فارسی: مقداد عبدی (Meghdad Abdi)
تاریخ انجام مصاحبه: سال ۲۰۱۲
پیش گفتار مترجمان (Translator's Foreword):
یکی از بخش های بسیار با اهمیت و جدایی ناپذیر تای چی سنتی خاندان یانگ و تای چی سنتی به طور کلی، تمرینات جَن جوانگ می باشد که قدمتی طولانی دارند. در نگاهی جامع تر تمامی هنرهای رزمی اصیل چینی به خصوص هنرهای رزمی درونی از دیرباز تاکیدی ویژه بر این تمرینات داشته اند. این تاکید در این مثل مشهور چینی کاملا نمایان است:
"Practicing Martial Arts routines without practicing Zhuang skill
is like a house without pillars."
تمرین فرم های هنرهای رزمی بدون پرداختن به مهارت های جوانگ همانند خانه ایست بی ستون(۱).
در نتیجه، پیشرفت در تای چی نخست مستلزم آگاهی و دانش نسبت به این تمرینات بوده و صد البته تمرین مداوم و مستمر توسط هنرجو، به طوری در گذشته بسیاری از اساتید در هنگام مراجعه هنرجو برای کسب درس، تنها به ایشان می گفتند که در گوشه ای بی حرکت بایستد و هیچ کاری نکند به جز تنفس عمیق. گاه این دستور العمل تا چندین سال تغییر نمی کرد وبرخی اساتید هنرجو را برای سه سال پیاپی هر روز برای ساعات متوالی و طولانی تنها به انجام این تمرین، یعنی ایستادن بی حرکت، بی آنکه توضیح خاصی در این رابطه به او بدهند وادار می کردند. البته انتخاب انجام یا صرف نظر از آن تمرین به عهده ی هنرجو بود اما اگر این هنرجو خواستار یادگیری از آن استاد بود می بایست طبق دستور او عمل می کرد. بدین سان در نخستین گام اراده ی هنرجو در این راه سنجیده شده و برای استاد آشکار می گردید. شاید انجام این تمرین تا مدت ها در نظر هنرجو کاری بیهوده و سخت گیرانه می نمود اما حکمت آن تنها پس از گذشت چند سال که شروع به آموختن تکنیک ها و فنون رزمی می نمود بر او آشکار می گردید و از قدرت سرشار خود شگفت زده می شد. اینکه چگونه پس از چند سال کاری نکردن و تنها ایستادن، این چنین قدرتمند گشته است! نمونه های بسیاری از این دست در خصوص تمرینات جن جوانگ در زندگی نامه اساتید مشهور هنرهای رزمی چینی نقل شده است. یک نمونه ی آن در خاطرات استاد فقید فُنگ جی چیانگ (Feng Zhiqiang)، یکی از اسطوره های دنیای تای چی که سال گذشته (ماه می سال ۲۰۱۲) در گذشت، نقل شده است که بخش کوتاهی از آن در ادامه آورده شده است.
استاد فقید فُنگ جی چیانگ
"من به مدت نه سال به مطالعه و تمرین تحت آموزش استادم، هو یآوجِن(۲) (Hu Yaozhen)، پرداختم. استاد هو تاکید بسیار زیاد و ویژه ای بر انجام تمرینات جَن جوانگ داشت. من روش های ایستادن در حالت های گوناگون را از او آموختم، مانند سان تی شی، بآو جوانگ، خِه جوانگ، پینگ جوانگ و برخی دیگر. هر کدام از این روش ها می بایست برای مدت سه سال تمرین می شد و با اینکه فرم بیرونی ثابت بود، نیت و آگاهی تغییر می کرد. استاد نیت (Intention) های متفاوتی را به هر یک از هنرجویان آموزش می داد و این بسیار شخصی و فردی بوده و با تغییر سطح هنرجویان تغییر می کرد."
جدای از هنرهای رزمی، جن جوانگ آثار درمانی قابل توجهی دارد که در بسیاری از بیمارستان ها، مراکز تحقیقاتی و کلینیک های درمانی در کشور چین به ورطه ی آزمایش گذاشته شده و نتایج چشمگیری را به جا گذاشته است. به طوری که مدت هاست به عنوان یک راه درمانی در دسترس بیماران قرار دارد. طبق آزمایشات انجام گرفته در درمان بسیاری از بیماری های مزمن (هپاتیت مزمن، آرتریت مفصلی مزمن، فشار خون بالا، التهاب مزمن نای، التهاب مزمن سیستم گوارشی، ...)، بیماری های قلبی-عروقی، ضعف اعصاب، لرزش انگشتان و برخی دیگر از بیماریها، نشانه های درمانی قابل توجهی پس از گذراندن دوره ی تمرینات جن جوانگ در بیمار مشاهده شده است. این موارد تنها نگاهی مختصر به خواص درمانی جن جوانگ است، اما یکی از ارزش های بنیادی این تمرینات در افزایش سلامتی و قدرت دفاعی بدن است به نحوی که از ابتلا به بیماری های گوناگون پیشگیری می نماید(۳).
جن جوانگ از آن جمله تمرینات چی گونگ است که پرداختن به آن کاملا بی خطر و بدون عوارض می باشد، مشروط به این که اصول آن رعایت شده و تحت نظر و آموزش مربی مجرب انجام گیرد. سیستم انرژتیک بدن انسان را می توان به یک مدار الکتریکی تشبیه نمود. برای افزایش جریان، مدار باید رسانایی بیشتر و مقاومت کمتری داشته باشد. اگر بدون توجه به ساختار مدار الکتریکی، جریان افزایش یابد مدار صدمه دیده یا دچار اتصال کوتاه می گردد. از دیدگاه چی گونگ گردآوری مقادیر زیاد انرژی کار چندان دشواری نیست، سختی کار در پرورش سیستمی است که به اندازه کافی قدرتمند بوده تا بتواند از این مقادیر انرژی بهره ببرد به جای اینکه توسط آن دچار آسیب گردد. به دلیل جذابیت های چی کونگ، صبر کم هنرجو برای پرورش تدریجی قابلیت ها و ظرفیت های بدن خود و نیز انواع حس های متفاوت و گاه دلپذیری که در حین تمرینات به هنرجو دست می دهد، ذهن درگیر تصویر سازی ها و تلاش های ذهنی گوناگون جهت تقویت جریان چی یا حس مورد نظر در قسمتی از بدن نموده که عموما نتایج مثبتی در بر نداشته و بر خلاف هدف نخستین چی گونگ که همانا سلامتی تن و روان انسان است می باشد. بنابراین، توصیه تمامی اساتید همواره این بوده است که هنرجو عجله نکرده و برای کسب نتایج زود هنگام تلاش ننماید. در حقیقت جوهره ی تمرینات جن جوانگ، بدست آوردن با تکیه بر بی کنشی (無為 ،wúwéi) است، زمان مناسب برای شکوفایی را خوش آمد گفتن بی آنکه در انتظار ظهور زودرس آن تلاش بی فایده نماییم.
در حین پرداختن به جن جوانگ نباید به دنبال چرخش انرژی در چرخه ی آسمانی کوچک (مدارعالم صغیر) یا بزرگ بود. همچنین نیازی به تحریک ذهن برای ایجاد جریان پایین به سمت بالای انرژی چی از سمت زمین به درون بدن نیست. در مقابل، انرژی ای که در مسیر بالا به سمت پایین در بدن در جریان است موجب سلامتی عمومی فرد است. این جریان بالا به پایین است که ظرفیت انرژتیک را در بدن افزایش و بهبود می دهد. همانند یک درخت که پیش از رشد و قد بر افراشتن به سوی آسمان (جریان از پایین به سمت بالا)، باید ابتدا به میزان قابل توجهی در زمین ریشه ای استوار و مستحکم بدواند (جریان از بالا به سمت پایین) و این متضمن رشد با ثبات و مطمئن هنرجوست و بر اساس اصول حاکم بر چی گونگ و تای چی می باشد. با این حال حتی نیازی به تصویر سازی جریان بالا به سمت پایین نیز وجود ندارد و نباید ذهن را درگیر کرد، به خصوص در ابتدای کار. همانطور که استاد یانگ جون در این مقاله تاکید می کنند باید آنچه را که طبیعی است دنبال نمود.
و اما خالی از لطف نیست اگر از معیارهای سنجش میزان پیشرفت خود در این تمرینات آگاه باشیم. صد البته نباید از این معیارها برای قضاوت دیگران استفاده کرد و توجه به این نکته مهم است که معیارهایی که در ادامه آمده است نسبی بوده و به میزان آگاهی و حساسیت فرد ناظر هم بستگی زیادی دارد. این معیارها در متن زیر که برگرفته از مکتوبات یکی از اساتید به نام در زمینه ی جن جوانگ است به روشنی بیان شده است:
"هنگامی که به شخصی در حال پرداختن به جن جوانگ می نگرید، می توانید میزان پیشرفت او را بر اساس پنج نشانه بسنجید. نخست فرم و شکل شخص است که مربوط به نحوه ی استقرار و وضعیت قرار گیری (posture) اوست: آیا در وضعیت درست و صحیحی ایستاده است؟ دوم، ذهن شخص است. آیا (در اکنون و لحظه ی حال) حضور دارد و متوجه تمرین خود هست یا غرق در افکارشان می باشد؟ سوم، قدرت شخص است. آیا پویایی در نحوه ی ایستادن او نمایان است؟ چهارم، انرژی است. آیا حسی شبیه به این که انرژی از ایشان ساطع می گردد، به شما منتقل می شود؟ پنجم درونمایه و روح کار است. آیا حس می کنید که شخص مانند آنتنی میان دو سرچشمه ی قدرت، یعنی آسمان و زمین، قرار گرفته است؟ تمامی اینها باید با هم حاضر باشند."(۴)
در اینجا ذکر یک داستان از کتاب تذکره الاولیای عطار نیشابوری از عرفای بزرگ ایران، برای روشن تر شدن حالت ایده ال فرد در هنگام پرداختن به جن جوانگ کمک شایانی خواهد نمود.
"شبلی عارف می گوید روزی نزد نوری [ابوالحسين نوری] که از عرفای بزرگ بود رفتم. دیدم که نوری در حال مراقبه است و به مراقبت نشسته. نوری چنان حالتی داشت که مویی در تن او حرکت نمی کرد. از او سوال کردم که مراقبتی چنین نیکو از که آموختی گفت از گربه، زیرا وقتی گربه مراقب سوراخ موش است از من هم بسیار ساکن تر است."
می توان گفت که مقاله ی حال حاضر یکی از تخصصی ترین متون منتشر شده در خصوص جن جوانگ در دنیای تای چی و چی گونگ است که حاصل مصاحبه ای هوشمندانه و عمیق با یکی از اساتید برجسته و به نام این حوزه، استاد یانگ جون (نسل ششم خاندان یانگ)، می باشد. بسیار خوشحالیم که این فرصت به دست آمد تا این اثر ارزشمند به زبان پارسی برگردانده شود. یادآور می شود که این تمرینات باید تحت نظر مربی مجرب و آشنا به جن جوانگ و چی گونگ انجام شود و بدون مشاوره با پزشک مجرب نباید به هیچ روی جایگزین هرگونه درمان معمول گردد. شایان ذکر است که مطالب آورده شده در کروشه [ ] استنباط مترجمان می باشد که بر اساس مطالعات و تجربه ی ایشان در تای چی سنتی خاندان یانگ جهت هر چه روشن تر بیان کردن معنای متن آورده شده است. امید است که مطالعه ی این اثر موجب افزایش آگاهی و دانش ما نسبت به این تمرینات مهم و بنیادین گردد و روز به روز شاهد گسترش اصولی آن در جامعه ی تای چی و چی گونگ ایران عزیز باشیم. در پایان یادآور می شود که این مقاله با کسب اجازه از انجمن بین المللی تای چی خاندان یانگ ترجمه و منتشر می شود.
مقداد عبدی
آبان ماه ۱۳۹۲
-------------------------------------------------------------
۱- برگرفته از مکتوبات استاد وانگ شی آن (Wang Xi’An)، نسل نوزدهم تای چی سنتی خاندان چن و یکی از چهار استاد مشهور به "چهار ببر چن جیاگو"، در کنار استاد چن شیآو وانگ (Chen Xiaowang)، استاد چن جنگ لی (Chen Zhenglei) و استاد جو تیان تسای (Zhu Tiancai) می باشد.
۲- استاد فنگ جی چیانگ دو استاد بسیار بزرگ داشت. یکی چن فاکه (Chen Fake) از اساتید به نام و بزرگ تای چی خاندان چن و دیگری استاد هو یآوجن استاد بزرگ شین ای چوان (Xin Yi Quan) و چی گونگ که به دلیل مهارت های برترش، او را
单 指 震 乾坤
dān zhǐ zhèn qiánkūn
لرزاننده ی آسمان و زمین با یک انگشت
می نامیدند.
۳- برگرفته از مکتوبات استاد یو یونگ نیان (Yu Yong Nian) از شاگردان استاد وانگ شیانگ جای (Wang Xiang Zhai).
۴- برگرفته از مکتوبات استاد یو یونگ نیان.
جَن جوانگ: دروازه ای به درون
استاد یانگ جون در حال آموزش جَن جوانگ به هنرجویان
Image tanken from www.yangfamilytaichi.com
سالها پیش سخنان استاد یانگ جون در خصوص مراقبه ی ایستاده (Standing Meditation) را هنگامی که در کلاس در این خصوص صحبت می کرد، شنیدم. به دنبال توصیه ایشان، با همان دانش کمی که در این زمینه داشتم شروع به تمرین کردم. به دلیل جوانی و شوری که داشتم، از همان ابتدا با مدت زمان سی دقیقه شروع کردم. ساعت را کوک کرده و شروع به تجربه ی دردناک ترین نیم ساعتِ عمرم نمودم. در آن زمان نمی دانستم که قرار دادن یک ساعت در کنار خودم نوعی شکنجه است. به نظر می رسید زمان متوقف شده است. اندکی نگذشته بود که پاهایم شروع به سوزش کردند و عرق بدنم را پوشاند به طوری که به روی کف چوبی آپارتمانم چکه می کرد. نفس درون گلو مانده و پایین نمی رفت. هر کاری جهت ایجاد حس بهتر و راحت تر در آن وضعیت بی فایده بود.
زمانی که سی دقیقه سپری شد به طرز آزاردهنده ای می لرزیدم. پاهایم بی حس بود و مفاصل بدنم به دلیل قرار گرفتن در آن وضعیت برای مدتی طولانی درد می کردند. به مرور زمان پس از گذشت سال ها، این تمرین برای من بسیار آسان تر گشته و از چیزی که از آن وحشت داشتم تبدیل به آنی گشته که هر صبح با آغوش باز به آن می پردازم. داستان من گویای آن شکل و گونه ای است که نباید بر اساس آن تمرین و پرداختن به جن جوانگ را آغاز نمود. در ادامه استاد یانگ جون در خصوص اهمیت تعادل انرژی درونی و حالت و وضعیت بیرونی صحبت می نمایند. با شروعی آهسته و افزودن اندک اندک (و گام به گام) زمان وقتی که حس راحتی می کنید، ادامه ی این تمرین برای شما بسیار محتمل تر خواهد بود.
اریک: مراقبه ی ایستاده چیست و چرا شخص باید به تمرین آن بپردازد؟
استاد یانگ جون: آنچه شما مراقبه ی ایستاده می نامید اشاره به تمرین جَن جوانگ (Zhàn Zhuāng، 站桩) دارد. در برگردان آن، جَن (zhàn) به معنای ایستادن و جوانگ (zhuāng) به معنای ستون یا دیرک و جن جوانگ (به معنای) ایستادن به مانند ستون است، چرا که شما بی حرکت و ساکن هستید. در چی کونگ عموما به جهت آرام ساختن ذهن به کار می رود، ما از آن به عنوان تمرینات بنیادی و پایه ای برای هنر رزم بهره می بریم.
در بیرون (فرم و ظاهر حرکت)، در تای چی خاندان یانگ از ده اصل بنیادی یانگ چنگ فو پیروی می کنیم: شانه ها و آرنج ها پایین، سر به سمت بالا و راست و سایر اصول. جن جوانگ به شکل گیری حالت و استقرار صحیح کمک کرده و وضعیت بدن را تصحیح می کند. این را شیو شِن (xiūshēn، 修身) می نامند [شیو (xiū، 修) به معنای تصحیح، ساختن، و پرورش دادن و شِن (身، shēn) به معنای بدن می باشد].
جن جوانگ تمرین ایستای کامل و تمام عیاری است. قرار گرفتن بدن در این حالت، به طور طبیعی قدرت پاها را افزایش داده و به ایجاد ریشه ای با ثبات و مستحکم کمک می کند. تنفس شما را آرام ساخته و موجب پرورش چی (氣) در شخص می گردد. در زبان چینی عبارتی تحت عنوان تیائو شی (调吸، tiáoxī) وجود دارد که در آن تیائو (tiáo،调) به معنای تنظیم کردن و پروراندن و شی (xī، 吸) به معنای نفس یا تنفس کردن است. پرورش تنفس موجب تقویت انرژی درونی شما می گردد. هنگامی که تنفس شما با انرژی درونی تان یکی گردد (در اتحاد کامل باشد)، بدن شما قدرتمند خواهد شد. اگر شما شخصی را در حال استقرار در یکی از این حالات مشاهده نمایید [در حین پرداختن به جن جوانگ]، به نظر نمی رسد کار چندانی انجام بدهند. اما اگر سعی نمایید برای مدتی طولانی در آن حالت قرار گیرید، متوجه خواهید شد که در حقیقت کار بسیار مشکلی است.
اریک مدسون - یکی از نه شاگرد (Disciple) استاد یانگ جون
اریک: آیا هدف اصلی جن جوانگ کمک به پرورش وضعیت صحیح قرارگیری و استقرار بدن است؟
استاد یانگ جون: این گام نخست است. گام بعدی جینگ شین (静心، jìngxīn) است که به معنای آرام ساختن ذهن است [جینگ (静) به معنای سکون و آرامش و شین (心) به معنای ذهن است]. گام سوم جینگ چی (静氣، jìngqì) است. چی (氣) نشست کرده و این موجب پرورش انرژی شما می گردد. اگر چی را در خود پرورش دهید بدنی قدرتمند خواهید داشت.
تای چی چوان هنر رزم در فاصله ی نزدیک (به حریف) است که در آن شخص باید در هر حالت و شرایطی آرام بماند. زمانی فرا می رسد (که در حین مبارزه) بدن ها به قدری به یکدیگر نزدیک است که نمی توانید تنها به آنچه می بینید بسنده کنید. بدین منظور مهارتی داریم به نام "گوش دادن/شنیدن انرژی (tīngjìn ،听勁)". زمانی که در مورد گوش دادن به انرژی صحبت می کنیم منظور دریافت اطلاعات از حریف خود از طریق تماس فیزیکی با اوست. با آرام ساختن ذهن مان، حس خود از این انرژی را تصفیه و خالص می کنیم (و این آرامش ذهن) باعث می شود بدن حساس تر گردد و به راحتی می توانیم اطلاعات را از خارج دریافت و پردازش کنیم. هنگامی که ذهن شما ساکت و آرام است شما حساسیت (sensitivity) بیشتری دارید. زمانی که ذهن پر هیاهو است نمی توانید به راحتی گوش بسپارید. این را لینگ مین (língmǐn ،灵敏) می نامیم [لینگ مین به معنای حساس، زیرک، چابک و سریع الانتقال می باشد]. شما باید نسبت به اطلاعاتی که از حریف خود دریافت می کنید حساس باشید. هنگامی که در خیابان شلوغ هستید چگونه می توانید گوش بسپارید؟ هنگامی که در آرامش هستید، به مانند آب آرام، حتی اگر صدای پشه ای را بشنوید مکان آن را می دانید.
در طب چینی سه ترکیب درونی (内三合 ،nèi sānhé) وجود دارد:
- نخستین شامل ترکیب ذهن/قلب (心، xīn، شین) و ذهن/آگاهی (意، yì، ای) با یکدیگر است.
心与 意合
xīn yǔ yì hé
- سپس، ترکیب ذهن/آگاهی (意، yì، ای) با چی (氣) است.
意与氣合
yì yǔ qì hé
- و ترکیب پایانی مربوط به چی و لی (lì ،力، نیرو) می باشد.
氣与力合
qì yǔ lì hé
در حال ایستادن، ذهن و قلب شما با چی و لی ترکیب می شوند. در شعر دائو [شمشیر دائو،刀] قطعه ای وجود دارد به این مضمون:
下势三合自由招
xià shì sānhé zìyóu zhāo
استقرار پایین تر، ترکیبات سه گانه، آزادی فراخوانده می شود.
در این قطعه sānhé (ترکیبات سه گانه) اشاره به سه موردی دارد که در بالا به آنها اشاره شد.
اریک: شکل صحیح بدن کدام است و چگونه باید آن را در خود پروراند؟
استاد یانگ جون: اگر ده اصل بنیادی یانگ چنگ فو را درک کرده باشید، آنگاه (پاسخ به این سوال) ساده است. روش آن رها سازی (relaxation، فان سونگ) است. حالت های مختلف زیادی برای ایستادن (در حالت جَن جوانگ) وجود دارد و در تمامی آنها یک الزام حاضر است و آن قرار گرفتن در مرکز می باشد. به عنوان نمونه حرکت "آماده سازی: حاضر شدن" در فرم دست یکی از آنهاست که به آن "ووجی جوانگ یا حالت استقرار ووجی (Wuji Zhuang)" نیز می گویند.
هنگامی که در تلاش برای رعایت و اجرای اصول هستیم مهم است که در الزامات زیاده روی نکنیم. شما می خواهید که سینه را در بر گرفته (به داخل برده) و ناحیه پشتی را گرد کنید [اصل دوم از ده اصل بنیادی]، اما به چه میزان؟ نباید بیش از حد پیش رفته و یا اینکه به طور کلی از (رعایت) آن چشم پوشی کنید. شما باید سر خود را راست کرده ولی در عین حال نباید گرفته و منقبض شوید. راهنمایی مربی با تجربه لازم است تا به شما بگوید چه میزان زیادی و چه میزان کم است. حتی پس از اینکه کمی در فرم دست و ایستادن تجربه کسب کردید و توانستید مرکز خود را یافته و تعادل را نگاه دارید، همچنان به راهنمایی نیازمندید.
نفس شما باید طولانی و عمیق باشد، با این حال برخی آن را بیش از حد طولانی کرده و این می تواند اثر منفی بر روی شما داشته باشد. چی (氣) شما نشست خواهد کرد، اما اگر تنها بر روی نشست دادن چی تمرکز کنید دچار گرفتگی، سختی و انقباض خواهید شد. شما باید به این نکات توجه کنید چرا که راه تای چی راه طبیعی (بودن) است، همه چیز باید طبیعی باشد. بسیاری از اوقات به آن اندازه که می پندارید طبیعی نیستید حتی اگر احساس راحتی بکنید. با گذشت زمان آنچه را طبیعی است درک خواهید کرد. بایستی اصول را دنبال کرده و به هنگام ایستادن آنها را پیاده سازی کنید.
استاد یانگ جون در حال تمرین جَن جوانگ به همراه هنرجویان
Image tanken from www.yangfamilytaichi.com
اریک: شما چند حالت متفاوت برای ایستادن (جن جوانگ) را نمایش دادید. در خصوص ایستادن در یکی از حالات حرکات فرم چطور؟
استاد یانگ جون: هنگام تمرین جن جوانگ از استقرار با توزیع وزن برابر (روی هر دو پا) استفاده کنید و جهت نوک پاها (پنجه ها) مستقیم رو به جلو قرار گیرد. فاصله ی پاها به اندازه ی عرض شانه ها یا کمی بیشتر می باشد. بسته به شماست که تا چه اندازه استقرار خود را پایین ببرید و نیز سمت چپ و راست نیز بایستی یکسان باشد. تمرینات (جن جوانگ) مشابه دیگری نیز وجود دارند که درآنها وزن به طور مساوی توزیع نشده است. این تمرین سَن تی شی (sāntǐ shì، 三体势) یا سَن کای شی (三才势 ،sāncái shì) نام دارد [تلفظ صحیح sāncái، سن تسای است که در آن حروف ت و س به صورت ساکن و با هم آمیخته تلفظ می شوند]. سن کای (Three Powers) اشاره به آسمان (天 ،tiān)، زمین (地 ،dì) و انسان (人 ،rén) دارد. شکل استقرار پا کمی با نشست شوبو (xū bù) که در فرم بکار می رود متفاوت است. در این استقرار تمام کف پا روی زمین قرار می گیرد. شبیه به حرکت "گام برداشتن به عقب و دور کردن میمون"، وزن روی پاشنه ی پای جلو است اما تمام کف پا روی زمین قرار دارد. به طور معمول از ایستادن در حالت ووجی (無極، wújí) شروع می کنند و بعدا به ایستادن در حالت تای چی (太極، Tàijí) می پردازیم. افراد اندکی از حالت ایستادن سن تی شروع می کنند.
اریک: آیا شما توصیه می کنید که افراد ایستادن در حالت ووجی را، همانند حرکت ابتدایی فرم، پیش از انجام ایستادن به حالت تای چی تمرین نمایند؟
استاد یانگ جون: شما هر جایی و در هر زمانی می توانید تمرین کنید. وقتی مردم را در حال ایستادن تماشا می کنم به طور معمول وزن خود را به روی یک پا منتقل می کنند. به جای انتقال وزن به روی یک پا می توانید حالت ایستادن ووجی را تمرین نمایید. همانطور که گفتم وزن شما به طور مساوی روی دو پا توزیع شده و زانوهای شما کمی خم می باشند. در صورتی که چی را به پایین (دان تیان) نشست داده، از اصول پیروی نمایید و طبیعی باشید، مهم نیست که استقرار شما پایین باشد یا بالا. در خصوص دست ها لازم نیست نگران باشید، آنها را به طور طبیعی در کنار خود به صورت باز و کشیده قرار دهید.
اریک: شخص چه مدتی باید بایستد؟ من با نیم ساعت شروع کردم و به شدت اذیت شدم.
استاد یانگ جون: خیر، نمی شود به این صورت آغاز کرد. شما باید بدانید که دو هدف برای ایستادن وجود دارد. یک، بهبود و ارتقا سلامتی خود از طریق انجام این تمرین و دیگری برای اشخاصی است که قصد دارند تمرینات رزمی خود را عمق ببخشند. نمی خواهم بگویم که چه مدت زمانی و چقدر پایین (در استقرار) بایستید. شما باید توانایی خود را دنبال کنید. ایستادن می تواند مشکل و سخت باشد به خصوص اگر به روش صحیح وارد آن نشوید. در ابتدا هر آنچه حس می کنید، درد پا، درد کمر و شانه های منقبض و گرفته است. غلبه بر این ناراحتی ها دشوار است. با تداوم (تمرینات تان) در می یابید که مدت بیشتری قادر به ایستادن هستید. به مرور زمان، درد از میان رفته و حسی راحت و طبیعی پیدا خواهید کرد. با وجود اینکه ممکن است گاهی خسته کننده به نظر برسد، جن جوانگ، گونگ (功) است یا همان تمرینات بنیادین. کاری دشوار است، کاری است که باید آن را انجام دهید نه فقط در ابتدای کار بلکه در سرتاسر دوره ی تمرین خود. مثل مشهوری در این زمینه وجود دارد:
练拳不练功,到老一场空
Liàn quán bù liàn gōng, dào lǎo yīchǎngkōng
اگر بدون پرداختن به گونگ تنها به تمرین فرم بپردازید،
سال های طولانی عمر شما بی هیچ دستاوردی سپری خواهند شد.
معنی این عبارت (همانطور که در بالا آمده است) این است که اگر بدون پروراندن گونگ از طریق تمرینات جدی، تنها به حرکات (فرم) بپردازید آنگاه می توانید تمامی عمر خود را به تمرین بگذرانید و در انتها دستاوردی عاید شما نخواهد شد. همانند ساختن یک بنا و ساختمان بدون فونداسیون است. با تمرین هنرهای رزمی شما به کاشت بذر مشغول هستید، با گذشت زمان آنها رسیده و برداشت خواهید نمود. اما بدون گونگ همانند آن است که جایی برای ذخیره ی غذای برداشت شده نداشته باشید. گونگ با چی ترکیب شده و در بدن شما ذخیره می گردد.
اریک: آیا بهتر است که این تمرینات در استقرار (نشست) پایین انجام شود یا استقرار بالا؟
استاد یانگ جون: بستگی به این دارد که (استقرار مورد نظر) حسی طبیعی (برای شما) دارد یا خیر. اگر زیاد پایین بروید حس طبیعی وجود ندارد، حس نخواهید کرد که چی شما نشست کرده و بعد از چند دقیقه گرفته و منقبض خواهید شد.
اریک: اگر (بعد از مدتی تمرین) شروع به حس ناراحتی و غیر طبیعی (بودن) کردیم باید چه کرد؟
استاد یانگ جون: وقتی به این نقطه رسیدید استقرار خود را تا زمانی که می توانید حفظ کنید. تنفس و حالت قرار گیری بدن خود را تنظیم کرده تا مجدد به حالت طبیعی بازگردد. اگر مجبور بودید آنگاه تمرین را پایان دهید.
اریک: آیا باید مقاومت کرده و ادامه دهیم؟
استاد یانگ جون: بیتگی به این دارد که چه کسی این سوال را بپرسد. اگر شخصی جوان باشد من ایشان را به چالش می کشم. اگر مسن هستند معمولا این کار را نمی کنم. کاملا بستگی به فرد دارد.
اریک: گاهی اوقات هنگامی که برای مدتی طولانی می ایستیم بدن گرفته و سخت می شود. با این حال اگر ادامه دهید ممکن است رها شده و تنش ایجاد شده رها گردد.
استاد یانگ جون: درست است، با این حال مهم نیست که چه مدت می ایستید. برخی افراد ممکن است در مدت پنج دقیقه به آن نقطه برسند، برای برخی دیگر ممکن است ده تا بیست دقیقه یا بیشتر زمان ببرد. هنگامی که از این سختی و تنش گذشتید دیگر حس نخواهید کرد که مشکل است. شروع به حس تعادل در بیرون و درون خواهید نمود. هنگامی که در بیرون احساس راحتی نمایید در درون حس راحتی بیشتری خواهید کرد. سپس چی (氣) در دان تیان (丹田) نشست خواهد کرد. چی شروع به گردش به سوی پاها نموده و ریشه ی شما حسی متصل (به زمین) به شما می دهد. در هنگام ایستادن با استفاده از نیتی آگاهانه تجسم کنید که آسمان و زمین با شما در هم آمیخته می شوند. این به شما اجازه می دهد که چی را از طبیعت گردآوری نمایید.
اریک: در کلاس شما در خصوص نحوه ی ایستادن توصیه هایی داشتید. یکی از آنها که شاخص بود این است که شکم و پشت در حال تنفس باید منبسط شود. آیا هدف از این کار رها کردن کمر است؟
استاد یانگ جون: بله، اما زیاده روی نکنید، باید تعادلی وجود داشته باشد. اغلب وقتی سعی می کنم ذهن هنرجویان را بر روی یک نکته متمرکز کنم، آنها تلاش زیادی برای بدست آوردن حس مورد نظر می کنند. بسیار ساده ممکن است زیاده روی شود اگر بر روی نتایج آنی تمرکز کنیم.
دکتر یانگ یانگ، استاد سبک تای چی خاندان چِن و شاگرد استاد فقید فُنگ جی چیانگ (Feng Zhiqiang)
در حال تمرین جَن جوانگ در استقرار سان تی (sāntǐ shì)
اریک: چگونه متوجه می شویم که زیادی سخت و گرفته هستیم؟
استاد یانگ جون: بستگی به فرد دارد. شما نیاز به یک معلم دارید تا شما را در این مراحل سخت یاری کند. ساده و پایه ای نگاه داشتن بهتر از ایجاد پیچیدگی های غیر ضروری است. به یاد داشته باشید که نخستین اصل طبیعی بودن است. در ابتدا نمی توانید تشخیص دهید که آنچه انجام می دهید طبیعی است یا خیر. هر یک از ده اصل بنیادی یانگ چنگ فو از شما می خواهد که مرکز خود را بیابید، با این حال نباید زیاده روی کرده و سخت و گرفته شوید.
اریک: آیا باید بیشتر بر روی دان تیان تمرکز کنیم تا بر روی حالات قرارگیری بدن خود؟
استاد یانگ جون: در ابتدای کار، هنگامی که بر روی تصحیح حالت قرار گیری بدن تمرکز می کنید، جن جوانگ ذهن شما را آرام می کند.این تمرینی است که پاهای شما را قدرتمند می سازد. در مراحل بعدی، بدن دیگر در کانون توجه شما نیست، تمرکز شما بر روی نشست چی (氣) در هماهنگی با دم و بازدم شما می باشد. سپس جریان چی در درون بدن شما همچون موجی از بالا به پایین جاری می شود. با این که بدن شما حرکتی ندارد حس می کنید که در حال حرکت است. لازم است که بر روی شین (心، xīn، شین) تمرکز کنید:
调心养氣
tiáo xīn yǎngqì
با بیرون (external) آغاز نموده و سپس به درون (internal) حرکت کنید. اگر همچنان در حال تقلا با بیرون (فیزیک بدن) هستید نباید بر درون تمرکز کنید.
اریک: ما به استقرار و حالت صحیح بدن نیازمندیم تا به انرژی درونی اجازه دهیم به کار خود بپردازد.
استاد یانگ جون: درست است. ما همواره نیاز داریم درون و بیرون با یکدیگر آمیخته (و در هماهنگی) باشند.
اریک: سوال من دوباره در خصوص تنفس است. شما از تنفس شکمی (Abdominal Breathing) به عنوان روش مورد نظر خود نام بردید. آیا این همان تنفس پیش زایشی (Prenatal Breathing) است؟
استاد یانگ جون: اگر این را بگویم ممکن است برخی گمراه شوند، چرا که تاکید بسیاری بر درون دارد. درون و بیرون شما باید با یکدیگر در تعادل بوده و همدیگر را پشتیبانی نمایند. بیش از اندازه به آن فکر نکنید. من باور دارم که اگر آن را ساده و طبیعی نگاه دارید راه درست را خواهید یافت. اگر با استفاده از ذهن خود چی را وادار به چرخش در مسیری مشخص نمایید، این می تواند به سیستم عصبی شما آسیب وارد کند. این به خصوص برای آن دسته از افراد که به تمرین "چرخه ی آسمانی کوچک (Small Heavenly Cycle، Xiǎo Zhōu Tiān، 小周天) یا مدار عالم صغیر (Microcosmic Orbit)" می پردازند مصداق دارد. زیرا لازم است که جریان "کانال حامل (Conceptional Vessel، Rènmài، 任脉)" و "کانل حاکم (Governing Vessel، Dūmài، 督脈)" را معکوس نماییم. یک قانون وجود دارد، فارغ از اینکه شما دانشی در زمینه ی طب چینی داشته باشید یا خیر، همه ی افراد از طبیعت پیروی می کنند. (بنابراین) آن کاری را انجام دهید که طبیعی است. در صورتی که می خواهید چرخه ی آسمانی کوچک را تمرین نمایید به دنبال یک معلم باشید.
استاد یانگ جون در حال تمرین جَن جوانگ به همراه هنرجویان
Image tanken from www.yangfamilytaichi.com
اریک: چگونه باید در هنگام ایستادن ذهن خود را متمرکز کنیم؟
استاد یانگ جون: ذهن شما باید بر روی نشست دادن چی تمرکز نموده و پایین رفتن و نشست کردن آن در دان تیان را حس نمایید. گفتاری در این زمینه وجود دارد:
"چشمان شما از بینی تان می پرسد که چگونه تنفس می کند. بینی تان از دهان شما می پرسد که (آیا) زبان سقف دهان را لمس می کند و (اینکه) دهان بسته است؟ دهان شما از قلب تان می خواهد که ذهن تان را آرام کند."
یکی از مزایای ایستادن این است که قلب شما را پرورش می دهد. اجازه می دهد تا قلب و ذهن شما در آرامش باشد، همانند آب، و شما حساسیت (sensitivity) بیشتری پیدا می کنید. هنگامی که می توانید تنفس و نشست چی خود را حس نمایید، آنگاه چی می تواند در سرتاسر بدن شما حرکت کند و شروع (این حرکت) از دان تیان است. به طور کامل چی خود را حس کرده و آنرا به تمامی قسمت های بدن خود گسترش دهید. با دم و بازدم، شما تغییرات این-یانگ (Yin-Yang) را به سان موج حس خواهید کرد. بالا و پایین، باز و بسته. شما چی را از دان تیان (حرکت داده و) استفاده می کنید و دوباره آنرا ذخیره می نمایید. از دان تیان چی به تمامی شاخه ها و قسمت های بدن شما فرستاده می شود. ذهن شما باید بر روی این تمرکز کند.
اریک: شما در کلاس روشی از ایستادن را نشان دادید که در آن دست ها را به صورت افقی باز و بسته می کنیم، به صورت هماهنگ با تنفس مان.
استاد یانگ جون: این روشی است که به شما کمک می کند تغییرات این-یانگ را حس نمایید. گاهی اوقات زمانی که شما ایستاده اید و حرکت نمی کنید نمی توانید این را حس نمایید. رها و طبیعی بایستید، به نفس های خود اجازه دهید کامل و عمیق کشیده شوند. از تنفس شکمی استفاده نمایید تا نشست چی به دان تیان خود و در نهایت رسیدن آن به تمامی قسمت های بدنتان را حس کنید. سپس تمام بدنتان را به تنفس خود متصل کنید. حرکات دست ها و پاهای خود را با تنفس تان هماهنگ کنید. این را با عبارت زیر بیان می کنند:
اریک: این همان حسی است که در حین تمرینات فرم باید در تلاش برای کسب آن باشیم، درست است؟
استاد یانگ جون: هنگامی که ایستاده اید حرکت نمی کنید. اما در درون از شما می خواهم که حرکت را حس کنید. هنگامی که فرم دست را تمرین می کنیم از شما می خواهم که بر روی آرامش تمرکز کنید. در هر حرکتی باید احساس آرامش واستقراری مستحکم و استوار (دارای ریشه) نمایید. از حرکت به بی حرکتی و از بی حرکتی به حرکت، تبدیل این (yin) به یانگ و تبدیل یانگ به این (yin) می باشد. زمانی که این (yin) در اوج است یانگ در حال آغاز است و هنگامی که یانگ به اوج می رسد، این () آغاز می گردد. شما باید دونگ جینگ (动静 ،dòngjing) داشته باشید، حرکت و سکونِ در هم آمیخته شده [دونگ (动) به معنای حرکت و جینگ (静) به معنای سکون است]. بدن شما حرکت می کند و انرژی تان از دان تیان به شاخه ها و قسمت های مختلف بدن شما جاری می گردد. هنگامی که به انتهای (حرکت) می رسید بایستی در مرکز باشید. آنگاه همه چیز به دان تیان بازخواهد گشت. با هر حرکت بازشدن (opening) این-یانگ ازهم جدا شده و با بسته شدن (closing) ترکیب می شوند.
[این چهار جمله آخر اهمیتی بسیار زیاد در درک شیوه ی حرکت در تای چی چوان دارد و نیز به خوبی شکل خاص حرکت کردن در سبک سنتی یانگ را شرح می دهد: جاری بودن انرژی از دان تیان به سایر قسمت های بدن در حین حرکت، یافتن و قرارگیری در مرکز در انتهای حرکت و بازگشت جریان انرژی و متمرکز شدن آن در دان تیان. درست همانند پرتاب سنگ به داخل آب ساکن و ایجاد امواج پی در پی در تمام سطح آب (حرکت)، و سپس آرام شدن تدریجی و ساکن شدن سطح آب پس از اتمام حرکت (قرار گیری در مرکز و نشست چی در دان تیان). این شرحی بسیار روشن از حالت سیزدهم تای چی یا همان تعادل در مرکز (zhōng dìng ،中定) می باشد که بایستی در حرکاتمان حضوری مستمر داشته باشد]
اریک: آیا در هنگام تنفس چی را حرکت داده و سپس آن را نشست می دهیم؟
استاد یانگ جون: درست است. شما چی را به قسمت های مختلف بدن حرکت می دهید و آن را بار دیگر به سمت دان تیان گردش داده و جاری می کنید، همانند موج ابتدا منبسط شده و گسترش می یابد و سپس متراکم می گردد. این سخن برگرفته از تئوری وانگ زونگ یوئه (Wang Zongyue) در مورد تای چی می باشد.
太极者, 无极而生, 阴阳之母也。
Tàijí zhě, wújí ér shēng, yīnyáng zhī mǔ yě.
تای جی، آن که از ووجی متولد می شود و مادرِ این-یانگ است.
动之则分,静之则合。
Dòng zhī zé fēn, jìng zhī zé hé.
در حرکت متکثر می شود (دوگانگی متجلی می گردد)، و در سکون یک می شود (یگانه می گردد).
اریک: آیا برای هنرجویانی که به تمرین جَن جوانگ می پردازند توصیه ای دارید؟
استاد یانگ جون: جن جوانگ مستلزم تلاش و کوشش بسیار است. ایستادن می تواند به شما کمک کند ذهنی آرام تر و متمرکز تر داشته باشید. داشتن ذهنی آرام سیستم عصبی شما را یاری می دهد. همچنین حس بهتری خواهید داشت و سلامتی شما از طریق تنفس عمیق بهبود می یابد. هنگامی که عمیق نفس می کشید باعث گردش خون بهتر و نشست چی (در دان تیان) می گردد. این به ریه ها و سیستم تنفسی شما کمک شایانی خواهد کرد. نیز به دلیل تنفس عمیق هنگام ایستادن چی (qì) و خون (xuè) ترکیب کی شوند.
همانطور که پیشتر گفتم، "اگر بدون پرداختن به گونگ تنها به تمرین فرم بپردازید، سال های طولانی عمر شما بی هیچ دستاوردی سپری خواهند شد (Liàn quán bù liàn gōng, dào lǎo yīchǎngkōng)"، اگر چه به طور روزانه فرم را تمرین می کنید لازم است که (در طول شبانه روز) وقتی را صرف تمرین جن جوانگ نمایید. احتیاجی به یافتن وقت ویژه ای برای انجام آن نیست. می توانید هنگامی که در انتظار رسیدن اتوبوس ایستاده اید آن را انجام دهید. کافی است که زانوها را کمی خم کرده، چی را به سمت پایین نشست داده و تنفس عمیق داشته باشید. (آنگاه) به طور طبیعی این ارتباط را حس خواهید کرد. به ذهن خود آموزش دهید که آرام گیرد و بدین سان در هر مکانی می توانید به تمرین بپردازید.
ووجی جوانگ (Wuji Zhuang)
نوک پاها (پنجه ی پاها) مستقیم و رو به جلو، پاها به اندازه عرض شانه با یکدیگر
فاصله داشته باشد و وزن بدن روی نقاط چاه جوشان (涌泉، Yǒngquán) واقع
در کف دو پا قرار گیرد. پاها راست و مستقیم به طوری که زانوها قفل نباشند و به
کمر اجازه رها شدن داده و این موجب نشست ناحیه ی کفل (hip،kuà،胯) گردد.
سر به آرامی به سمت بالا فشار می آورد (همانند حالتی که روی سر شخص باری
قرار داشته باشد)، که با کمری رها (relaxed) متعادل می گردد. چشم ها رو به
جلو نگاه می کنند و زبان با سقف دهان در تماس است. دست ها به طور طبیعی در
کنار بدن آرام گرفته و انگشت ها به صورت طبیعی کشیده هستند. باید در تمامی بدن
حس کشش و گسترش و رها بودن را داشته باشیم.
تای چی جوانگ (هون یواَن جوانگ، Taiji Zhuang، Hun Yuan Zhuang)
پاها به اندازه ی عرض شانه از یکدیگر فاصله داشته و نوک پنجه ها مستقیم رو به جلو و زانوها کمی خم می باشند.
زانوها و پنجه ها در یک راستا با یکدیگر تنظیم شده و وزن روی نقاط چاه جوشان واقع در کف دو پا می باشد. سر
به سمت بالا کشیده، چشم ها رو به جلو نگاه می کنند و زبان با سقف دهان تماس دارد و دهان بسته می باشد. سمت
راست و چپ بدن در توازن، دست ها به صورت منحنی جلوی سینه قرار گرفته و انگشتان هر دو دست مقابل هم
قرار می گیرند. شانه ها و آرنج ها نشسته و رها می باشند. ذهن را بر روی تنفس عمیق متمرکز نموده و اجازه دهید
چی در دان تیان نشست کند. به ذهن اجازه پرسه زدن ندهید.
سینه ها رو به داخل در بر گرفته شده و ناحیه ی پشتی گرد می گردد. دست ها کشیده و آرنج ها کمی شانه ها را به
سمت جلو می کشد. شانه ها ناحیه ی پشتی را کشیده و این موجب توازن سمت چپ و راست می گردد. سر به سمت
بالا کشیده است. کمر رها و ناحیه ی کفل در حالت نشسته درست مانند حالتی که در آستانه ی نشستن روی صندلی
هستید. نقطه ی تاجی (百会، bǎihuì) در بالای سر با نقطه ی میان دو راه (会阴 ،huìyīn) هم راستا بوده و
بالای نقاط چاه جوشان، که باعث مرکزیت یافتن عقب و جلوی بدن می گردد. مراقب باشید که زانو ها زیاد به سمت
جلو و بالای نوک پنجه ها نرود.